Wanneer een eerste woord meer zegt dan duizend mijlpalen
Voor de meeste ouders is het eerste “mama” of “papa” van hun kind een moment om nooit te vergeten. Maar wat als je baby van zeven maanden al duidelijke woorden zegt — en op z’n tweede verjaardag hele boeken voorleest aan opa? Dat is geen sciencefiction of opschepperij, maar het echte verhaal van Joseph Harris-Birtill. Deze Britse peuter werd, met slechts twee jaar en zes maanden op de teller, het jongste mannelijke lid van de internationale vereniging voor hoogbegaafden: Mensa.
Wie is Joseph Harris-Birtill?
Joseph zag het levenslicht op 23 november 2021 in het Verenigd Koninkrijk, als zoon van twee academici aan de universiteit van St Andrews. Het viel zijn ouders meteen op dat hij anders was: al na vijf weken draaide hij zichzelf om — iets waar de meeste baby’s pas na maanden mee uit de voeten kunnen. Op zeven maanden sprak hij zijn eerste woord uit, en voor zijn tweede verjaardag las hij zelfstandig een boek hardop voor.
Met twee jaar en 182 dagen werd Joseph officieel toegelaten tot Mensa, waarmee hij meteen een Guinness World Record brak. Om Mensa-lid te worden, moet je tot de slimste 2% van de bevolking behoren — oftewel een IQ van 132 of hoger. Best pittig dus!
Talenten buiten het gewone
Josephs talent beperkt zich niet tot snelle woordjes leren. Op zijn tweede verjaardag las hij al tien minuten lang voor, telde tot tien in vijf verschillende talen — en kon zelfs voor- en achteruit tot boven de honderd tellen. Al zijn fascinaties liggen een tandje hoger dan je van een peuter verwacht: de periodieke tabel, het Griekse alfabet en zelfs morsecode kent voor hem weinig geheimen. Naast zijn liefde voor lezen en rekenen, speelt Joseph piano en bouwt hij enthousiast papieren vliegtuigen. Soms knipoogt zijn plezier nog naar het typische “jongetjesgedrag” van hier: op zaterdagochtend racet hij vliegend over het gras met een stroopwafel in de hand.
Zijn uitzonderlijke vaardigheden betekenen natuurlijk ook uitdagingen. Zoals zijn moeder Rose zegt: “We hopen vooral dat Joseph trots is op zichzelf als hij ouder wordt. Het is geen wedstrijd — maar erkenning geeft hem wellicht zelfvertrouwen.” In het gezin wordt bewust gezocht naar een balans — want met talent alleen ben je er niet.
Mensa en de kracht van maatwerkonderwijs
Wie opgroeit als hoogbegaafde in Nederland, stuit al snel op een schoolstructuur die zich richt op het gemiddelde kind — met als risico dat snelle leerlingen zich vervelen of onbegrepen voelen. Niet zelden krijgen jonge bollebozen juist minder ruimte om zichzelf te zijn. Herkenbaar? Je zou hopen dat ieder kind als Josephs ouders tijdig specialistische hulp krijgt. Want Mensa doet méér dan testen: de vereniging biedt materialen, uitjes en contacten met andere getalenteerde kinderen. In steden als Amsterdam of Eindhoven vind je zelfs speciale “hoogbegaafdengroepen”. Zo krijgen kinderen niet alleen cognitieve prikkels, maar vooral ook sociaal-emotionele begeleiding.
Dat was voor Josephs ouders doorslaggevend: lidmaatschap van Mensa moest niet per se een prijs zijn, maar vooral steun bieden en isolement voorkomen. Zelf vertellen ze: “Het gaat erom dat hij zich kan ontwikkelen in zijn eigen tempo, zonder uit de toon te vallen.” Een netwerk van gelijkgestemde gezinnen is volgens hun ervaring onmisbaar, of je nu in Utrecht woont of in Aberdeen.
Hoogbegaafdheid in Nederland: tussen bewondering en uitdaging
In films en media lijken wonderkinderen een makkelijk leven te hebben. De werkelijkheid is genuanceerder — ook in ons kikkerlandje. Ouders (en leraren!) realiseren zich steeds vaker dat hoogbegaafde kinderen in de klas niet altijd de makkelijkste route bewandelen. Zonder passende prikkels of begeleiding ligt frustratie op de loer. Josephs geluk is dat hij ouders heeft die zijn behoeften vanaf dag één zagen. Zijn Amsterdamse leeftijdsgenootje met gelijkaardige aanleg krijgt die kans misschien niet direct.
Daarom is maatwerk zo belangrijk: intellectuele diversiteit hoort bij gezonde ontwikkeling, niet bij uitzondering. Extra bijzonder? In 2025 zijn er in heel Nederland meer dan twintig bovenschoolse plusklassen — een stap in de goede richting.
Naar een toekomst vol mogelijkheden — met begeleiding
De ouders van Joseph vinden het vooral belangrijk dat hun zoon “lief, nieuwsgierig en vol humor” blijft. Zijn succes is geen eindstation, maar een startpunt. De komende jaren draait het minstens zozeer om sociaal- en emotioneel welzijn. Natuurlijk zal Joseph waarschijnlijk blijven uitblinken in wat hij doet — maar net als bij elk kind is het belangrijk om niet alleen de cijfers, maar vooral het geluk in de gaten te houden.
Het verhaal van Joseph Harris-Birtill is inspirerend, maar zet iedereen aan het denken. Intelligentie is geen wedstrijd. Kinderen begeleiden — van Groningen tot Maastricht — begint bij het zien van hun persoonlijke verhaal.