Licht als energiebron – een technologische doorbraak
Amerikaanse onderzoekers van het Defensie Advanced Research Projects Agency, kortweg DARPA, hebben begin 2025 een opmerkelijke mijlpaal bereikt. Zij vestigden een nieuw record in draadloze stroomoverdracht met behulp van optische technologie – oftewel: elektriciteit verzenden zonder kabels of brandstof.
Onder hun POWER-programma wordt gewerkt aan een systeem waarbij energie via een geconcentreerde lichtstraal (laser) wordt overgebracht. deze technologie trekt niet alleen de aandacht in de wetenschappelijke wereld, maar ook van de industrie, zeker nu infrastructuurvraagstukken steeds urgenter worden.
Hoe werkt optische energieoverdracht nu precies?
Het klinkt als sciencefiction: je zet elektriciteit om in een bundel licht, stuurt die via een laser naar een ontvanger, en bij aankomst maakt die er weer stroom van dankzij fotovoltaïsche cellen. Toch is dat het basisidee – net als bij zonnepanelen, maar dan supergericht en veel krachtiger.
Tot voor kort bleef deze techniek hangen in laboratoria en prototypes. Maar het POWER-project lanceerde het zogenaamde PRAD-systeem (Power Receiver Array Demo). Hiermee wisten ze hun laserstraal succesvol door de dichtste lagen van de atmosfeer te sturen, waar het lucht voller is van stof en vocht – omstandigheden vergelijkbaar met wat je bijvoorbeeld vindt in de buurt van Utrecht tijdens het vroege voorjaar.
De fotovoltaïsche ontvanger aan de andere kant van het experiment richt zich via een paraboolspiegel op de lichtbundel, om zo de maximaal bruikbare energie te oogsten. Dat is technisch geen kleinigheid, zeker niet als je beseft dat zo’n systeem honderdduizenden euro’s kost voor slechts één testopstelling.
En wat betekent dit nu eigenlijk?
Met de PRAD-opstelling heeft het team iets baanbrekends laten zien: meer dan 800 watt stroom werd over een afstand van 8,6 kilometer getransporteerd via een laserstraal – en dat 30 seconden lang. Om een idee te geven: dat is genoeg om een gemiddeld huishouden op zijn piek van stroom te voorzien.
De experimenten zijn vooral bedoeld voor defensie. Het idee is dat je snel en flexibel stroom kunt leveren aan moeilijk bereikbare plekken – denk aan militaire basissen, rampgebieden of plekken waar geen netaansluiting mogelijk is. Minder gedoe met vrachtwagens vol diesel, minder logistiek, sneller stroom waar het moet zijn.
Wat kunnen Nederlanders hiervan verwachten?
Voorlopig is deze techniek vooral ‘top secret’ en bedoeld voor het leger — van drones die tijdens de vlucht energie tanken via lasers, tot het mogelijk maken van veldhospitalen waar geen stopcontact in de buurt is. Maar het zet wel aan tot nadenken: in een land met zoveel windmolens en zonnepanelen als Nederland, zou een dergelijke doorbraak logistieke kosten kunnen verlagen en ons energienetwerk flexibeler en minder kwetsbaar maken.
- Stel je voor: een noodvoorziening in Groningen na een aardbeving, gevoed door een laserstraal vanaf de andere kant van de provincie.
- Of festivals in de Biesbosch die zonder dieselaggregaten draaien.
- Misschien wordt het zelfs realistisch om off-grid te wonen in Friesland zonder dure stroomkabels.
Maar eerlijk is eerlijk — we zijn er nog niet: de techniek moet zich bewijzen in betrouwbaarheid, prijs en veiligheid. lasers en hightech-zenders zijn nu nog veel te duur voor consumenten. Ook regelgeving en Europese afspraken over het gebruik van krachtige lichtbundels zullen besproken moeten worden.
De toekomst: draadloze stroom voor iedereen?
De komende jaren zal blijken of deze uitvinding een vast onderdeel wordt van onze energie-infrastructuur. Wat ik zelf verwacht? Over tien jaar is het misschien heel normaal dat een tijdelijke bouwkeet, foodtruck bij Lowlands, of een boer op Schiermonnikoog gewoon ‘lichtenergie uit de lucht’ tapt zonder gedoe met kabelhaspels.
Inmiddels houden techbedrijven en zelfs TU Delft en TNO de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten. wie weet krijgen we straks onze eigen Nederlandse variant van deze draadloze innovatie. Maar wees gewaarschuwd – stopcontacten zijn voorlopig nog niet overbodig!
Wist u dit? Zelfs in 2025 zijn er wereldwijd minder dan 20 openluchtproeven met vergelijkbare vermogensoverdracht via lasers gedaan. Nederland staat te popelen voor de eerste pilot tussen Amsterdam Sciencepark en Almere — dat kan zomaar het begin van een nieuw tijdperk zijn.
Samenvatting: wat moet u onthouden?
- Amerikaanse onderzoekers brachten meer dan 800 watt draadloos over 8,6 kilometer over met een laser.
- Het systeem is bedoeld voor defensie, maar de toepassingen zijn veel breder, van noodhulp tot smart cities.
- Nederland kijkt mee — innoveren met stroom, zonder kabels, lijkt steeds minder sciencefiction.
- Heeft u tips, ideeën of zorgen? Deel ze gerust op ons forum of stuur een berichtje via X naar @greenvibe_nl.
De energietransitie wordt nooit saai. Of je nu ingenieur bij Liander bent of gewoon nieuwsgierig — dit soort ontwikkelingen wil je in de gaten houden!