Waarom steeds meer ouders ervoor kiezen hun kinderen offline te houden
Het is in Nederland inmiddels geen uitzondering meer: bekende gezichten die hun kinderen bewust afschermen van sociale media. Denk aan artiesten als Davina Michelle of Frenna — allebei delen ze haast niets van hun kroost online. Sterker nog, de discussies over privacy van kinderen laaien iedere maand weer op, zeker na recente interviews met ouders uit Hilversum die daar héél uitgesproken over zijn.
Deze bewuste keuzes leiden tot flinke discussies: de één juicht het toe, de ander vindt het overdreven. Niemand kan er omheen dat ons leven steeds digitaler wordt — privacy lijkt soms eerder uitzondering dan regel.
Kind-influencers: nu al vertrouwd met de camera
En dan zijn er de jonge ‘influencers’ die niet alleen zichtbaar zijn, maar al vanaf jonge leeftijd actief meedoen. TikTok, YouTube en Insta staan inmiddels vol met kinderen die zelf content maken. het is niet alleen kwestie van exposure — het is inmiddels een levensstijl.
Als ouder bepaal je: delen of afschermen. Maar de zorgen over mentale gezondheid, privacy én de emotionele ontwikkeling van kinderen groeien keihard, zeker nu 2025 alle remmen heeft losgegooid als het gaat om digitale zichtbaarheid.
Wat zegt de expert?
De Nederlandse kinderpsycholoog Judith de Vries (bekend van de podcast “Opgroeien 010”) schetst scherp de risico’s van het showen van kinderen online. “Onderzoek uit onder meer Pediatrics, hét tijdschrift van de American Academy of Pediatrics, toont dat meer dan 90% van de Nederlandse kinderen op internet verschijnt vóór hun tweede verjaardag — vaak via foto’s of filmpjes gedeeld door hun ouders.”
Een studie in het Journal of Children and Media laat zien: kinderen gaan tussen de 4 en 7 jaar vaak zelf actief content maken. En uit Media and Communication blijkt dat 40% van de kinderen tussen 6 en 11 jaar (ook in Nederland, UK en VS) zelf publiceert op bijvoorbeeld YouTube of TikTok. Da’s fors — en soms zelfs best confronterend.
Risico’s: van privacy tot zelfbeeld
Vroeg beginnen is geen uitzondering meer. Maar, waarschuwen psychologen: als kinderen opgroeien met altijd een ‘publiek’ om zich heen, vaak zonder te snappen wat het betekent, lopen ze het risico hun eigenwaarde af te laten hangen van de buitenwereld. Denk aan: weinig privacy, druk om te presteren en iedere like die hun stemming bepaalt.
Wat doet langdurige online zichtbaarheid met een kind?
Volgens De Vries begint het meestal als kinderen nog klein zijn, precies in de fase waarin hun brein vol in ontwikkeling is. Het prefrontale cortex — het stuk van de hersenen dat impulsen, emoties en planning regelt — is allesbehalve af. Word je in die fase vol in de spotlights gezet? Dan kan dat gevolgen hebben voor die kwetsbare ontwikkeling.
Specifiek bij tieners is overprikkeling een groot risico. “Tieners zijn nog niet toe aan het verwerken van die continue prestatiedruk, de directe feedback van likes en comments.” Tel hierbij op dat dopamine wordt aangemaakt bij ieder duimpje omhoog en je krijgt het gevaar van verslaving aan onmiddellijke beloning, niet alleen online maar ook in het dagelijks leven. Resultaat?
- Minder geduld bij tegenslag;
- Moeite met het uitstellen van beloningen;
- Moeilijkheden met het reguleren van emoties — denk aan extra prikkelbaarheid, angst of impulsief gedrag.
Wanneer een kind influencer wordt
Voor zogenoemde ‘kidfluencers’ — kinderen die zelf actief meedoen — speelt nog iets extra’s. De Vries: “Vaak starten ze juist op de leeftijd van 7-10 jaar, als hun hersenen op het allergevoeligst zijn, met als doel: zichtbaar zijn, status vergaren en soms zelfs geld verdienen.” Bij televisie of film gelden kinderarbeid-regels en zit er een duidelijke scheiding tussen werk en privé. Niet online: daar film je gewoon thuis, en privé wordt snel publiek bezit.
Kind-influencers hebben geen CAO en vaak nul privacy. Opnames zijn thuis, grenzen tussen privé en publiek zijn vaag, emoties en kwetsbaarheid liggen in de etalage — met al het risico van keiharde kritiek van kijkers. Een beetje als een open dag in je eigen huis, elke dag weer.
Het risico? Zelfvertrouwen en identiteit worden afhankelijk van likes of views — niet van wie het kind écht is of wat het zelf kan. De complimenten komen vooral van vreemden in plaats van directe prestaties of eigen kwaliteiten, merkt De Vries op. En dat is kwetsbaar.
Hoe vindt u de juiste balans? Praktische adviezen voor ouders
Het is makkelijk om social media helemaal verbannen te willen — maar dat is niet altijd realistisch. Ouders kunnen wél kiezen voor balans. Even een korte checklist:
- Verdiep u in hoe het brein van uw kind zich ontwikkelt;
- Begrijp de risico’s voor het emotionele welzijn als u kiest voor actieve zichtbaarheid;
- Zorg (juist in Nederland met z’n grachten en parken) voor voldoende offline speelplekken en echte sociale contacten — niet alleen online;
- Spreek heldere tijden en regels af rond mediagebruik;
- Samen, kritisch, meekijken met wat uw kind online zet — maar ook met een open houding;
- Wees alert op signalen van onzekerheid, stress of afhankelijkheid van online feedback;
- Bescherm de privacy en kwetsbare kanten van uw kind, deel nooit zomaar alles.
Judith de Vries vat samen: “Geef steun, luister en begeleid je kind op zijn tempo — dwing niets af omdat het volwassenen iets oplevert. Alleen zo blijft er ruimte voor privacy, veiligheid én een gezond zelfbeeld. Want straks, op schoolplein De Buitenkans bij Leiden, telt écht wie je bent en niet hoeveel volgers je had in groep 5.”