Een onverwachte wending bij de Sociale Zekerheid
Het komt niet vaak voor, maar soms laat de overheid een steek vallen — en dat kan serieuze gevolgen hebben voor gewone mensen. Zo gebeurde het bij een vrouw uit Nederland: zij ontving vier jaar lang een wezenpensioen (oftewel, nabestaandenuitkering) en werd vervolgens door de Sociale Zekerheid (SVB) gevraagd het volledige bedrag van €21.766,82 terug te betalen. Volgens de SVB had ze hier geen recht op, omdat er intussen ook een weduwepensioen aan iemand anders werd uitgekeerd van dezelfde overledene.
Hoe kon dit gebeuren?
De vrouw kreeg de uitkering al sinds 2009 — een ingrijpende periode na het overlijden van haar vader. pas in 2016 merkte de Sociale Zekerheid op dat er sinds 2010 nog een ander pensioen, een weduwepensioen, werd uitgekeerd aan een andere nabestaande. Volgens de regels mag bij “concurrerende pensioenen” het totale bedrag niet de wettelijke grens overschrijden. Toch bleef de SVB jarenlang het hogere bedrag overmaken — zelfs terwijl alle nodige gegevens gewoon beschikbaar waren.
- 2009: Start uitbetaling wezenpensioen
- 2010: Weduwepensioen voor andere nabestaande
- 2016: Fout ontdekt, terugvordering gestart
Wie is verantwoordelijk voor de fout?
Interessant: het Hooggerechtshof oordeelde dat de verantwoordelijkheid hier bij de SVB lag — de uitkeringsinstantie had alle informatie en toch niet op tijd gehandeld. De vrouw heeft niets verborgen en kon zelfs niet weten dat een deel van haar recht op pensioen wegviel. In zo’n situatie hoeft de ontvanger volgens het recht niet alles terug te betalen — slechts over de laatste drie maanden voor het moment van correctie.
dit standpunt werd eerder betwist door de rechtbank in Rotterdam, maar het hogere gerechtshof ging hier — terecht, als u het mij vraagt — niet in mee. Zij erkenden dat het systeem soms faalt, zonder dat de burger daar de dupe van mag worden.
Wat betekent deze uitspraak voor u?
Het is een situatie die zomaar kan spelen, zeker nu uitkeringssystemen digitaler zijn maar soms toch misgaan. De belangrijkste lessen:
- Controleer altijd uw uitkeringsinformatie — vooral als u gelijktijdig met andere nabestaanden rechten heeft.
- Weet dat als de fout niet bij u ligt, u meestal niet over de hele periode hoeft terug te betalen — de rechter kijkt naar redelijkheid.
- Laat u juridisch adviseren als u een opvallende brief van de SVB ontvangt. Er kan meer mogelijk zijn dan u denkt.
Dit vonnis laat zien: het Nederlandse rechtssysteem biedt bescherming tegen te rigide uitvoering en geeft mensen de kans om in beroep te gaan tegen onredelijke terugvorderingen. Overigens komt het niet vaak voor, maar het kán — dus een beetje alertheid loont.
Kortom
een fout van de uitkeringsinstantie hoeft niet uw financiële probleem te worden. Dat deze vrouw slechts drie maanden hoeft terug te betalen, is rechtvaardig. Controleer uw eigen administratie, houd brieven van de SVB goed bij en schakel eventueel hulp in bij Stichting Rechtswinkel of UWV-klantenservice. Zo blijft u aan de goede kant van de lijn — zonder onaangename verrassingen van de overheid.
Voor juridische details, zie de uitspraken van de rechtbank Rotterdam en het Gerechtshof Amsterdam, 2025.