Het overkomt je niet elke dag: wandelen in de bergen van Podkrkonoší en ineens — tussen struiken en nat mos — stuit je op een zwaar verroeste kist. Precies dat gebeurde twee avontuurlijke wandelaars in het noorden van Tsjechië. Wat ze aantroffen, klonk eerst als een scene uit een roman: zo’n 600 negentiende-eeuwse gouden munten, sieraden met verfijnde gravures, en vergeten toiletartikelen. De vondst gold direct bij de experts als een schat met forse historische waarde.
Schat uit het Habsburgse rijk
Na onderzoek door het Oost-Boheemse Museum bleek dat de munten stuk voor stuk authentiek zijn. Helemaal netjes per stuk in een zwart doekje gewikkeld — alsof iemand bewust wilde dat ze de tijd trotseerden. Tussen 1808 en 1915 werden ze geslagen binnen het voormalige Oostenrijks-Hongaarse rijk. De waarde? Inmiddels ruim 340.000 euro. Onvoorstelbaar: in een verlaten doos lag een fors deel van iemands leven opgesloten, kennelijk generaties lang genegeerd door wandelaars.
Wie verborg deze rijkdom?
Volgens de Tsjechische numismaat Vojtěch Brádle vertellen de munten een groter verhaal. De stempels op vele exemplaren verraden een route door de Balkanlanden — voormalig Joegoslavië, Kroatië, Slovenië. Niet zelden werden zulke munten verwerkt in traditionele sieraden of meegegeven voor tijden van nood. grote kans dus dat deze schat is achtergelaten tijdens politieke onrust, misschien zelfs oorlog. Maar: wie hem verstopt heeft — en waarom precies op deze plek — blijft een mysterie.
Van vondst tot museumtopstuk
Na de opschudding is de kist in handen van de conservators van het museum. Die werken — soms met vergrootglas en micro tools — aan behoud en analyse, met het plan om straks een publieksvriendelijke expositie te openen. En de onverwachte vinders? Goed nieuws: volgens de huidige Tsjechische wet hebben zij recht op een vergoeding van 10% van de totale waarde. Niet slecht voor een middagje de bergen in! Voor historici telt natuurlijk meer dan het geld: de ontdekking vult gaten in ons Europese verleden, vooral over de onzekere overgang van de 19e naar de 20e eeuw.
Waarom deze vondst ertoe doet
- U krijgt een zeldzaam kijkje in het leven van gewone én rijke inwoners van het oude Centraal-Europa.
- Lokale musea in Nederland — zoals het Rijksmuseum van Oudheden — tonen nu vaker tijdelijke schatten uit Burgemeestersfamilies en grensstreken. Interessant voor wie wil vergelijken!
- De timing laat kansen zien voor wetenschappelijk onderzoek én populaire tentoonstellingen. Dit is zo’n schat die je als filmliefhebber — of gewoon als nieuwsgierige wandelaar — in het echt wilt zien.
Zelf een schat gevonden?
Mocht u ooit stenen omdraaien in het Limburgse Heuvelland of op vakantie in de Ardennen: blijf alert. Volgens de Nederlandse bron SchatZoekers.nl worden jaarlijks tientallen waardevolle vondsten gemeld. Schatgraven vereist geduld — én meestal een goede metaaldetector. Misschien niet altijd goud, maar soms levert een dagje in de natuur alsnog een bijzonder verhaal op voor aan de borreltafel.