Stelt u zich voor: nooit meer kiezen tussen een vulling of implantaat. In 2025 zijn we dichterbij dan ooit. Britse onderzoekers hebben met succes een menselijke tand laten groeien uit stamcellen. Dit betekent dat we binnenkort mogelijk onze eigen tanden kunnen regenereren — gewoon bij de tandarts in Amsterdam of Utrecht.
Regeneratieve geneeskunde blijft ons verrassen, zeker nu ook onze mond gezelschap krijgt van revolutionaire ontwikkelingen. Laboratoria van het King’s College in Londen hebben een doorbraak bereikt. En het mooiste? Het wordt binnenkort op mensen getest, niet alleen op muizen of honden zoals in de eerste experimenten. Misschien zegt u straks echt vaarwel tegen kunstmatige vullingen — tanden gemaakt van uw eigen cellen kunnen straks uw lach én bijtvermogen duurzaam herstellen.
Waarom deze ontdekking écht bijzonder is
Sommige dieren, zoals haaien en olifanten, krijgen hun leven lang nieuwe tanden. Wij mensen? We hebben maar twee sets: melkgebit en volwassen tanden. Gaat er eentje verloren, dan zit er niets anders op dan een vulling, brug of implantaat. Maar dat kan binnenkort veranderen.
Nieuwe tanden laten groeien uit eigen cellen klinkt als sciencefiction, maar na jaren onderzoek is het werkelijkheid geworden. In tegenstelling tot een implantaat — dat eigenlijk gewoon een kunstwortel van titanium is — kan een gekweekte tand gewoon vastgroeien in uw kaak, herstelt zich bij kleine beschadigingen en wordt biologisch niet afgestoten.
Wat maakt deze laboratorium-tanden zo uniek?
- Bouwen zich op uit uw eigen cellen — geen risico op afstoting
- Herstellen zich bij beschadiging net als gewone tanden
- Gaan waarschijnlijk langer mee dan klassieke vullingen of kronen
- Voelen (en zien eruit) als uw oorspronkelijke tanden
Volgens onderzoeksleider dr. Xuechen Zhang van het King’s College: “Vullingen zijn altijd maar een tijdelijke oplossing. Ze zwakken het gebit af en houden gemiddeld toch maar een paar jaar. Terwijl implants soms een pijnlijke, intensieve operatie vergen en het gebit nooit écht als vroeger aanvoelt.”
De techniek: hoe groeit een tand uit een cel?
Het klinkt bijna magisch. Door stamcellen in een laboratorium te plaatsen in een materiaal dat nauwkeurig het menselijke bot nabootst — een soort bio-matrix — gaan deze cellen met elkaar communiceren. Zo “vertellen” ze elkaar om zich te ontwikkelen tot tandweefsel, precies zoals dat in het embryo gebeurt.
De sleutel? Het materiaal laat de communicatiesignalen stapsgewijs vrij, net als in het lichaam. “Eerdere pogingen mislukten doordat signalen te snel of in één keer werden afgegeven,” aldus Zhang. Nu groeien tanden in het laboratorium langzaam, gecontroleerd en natuurlijk.
Het spannende vooruitzicht is dat deze tanden in het laboratorium kunnen worden gevormd en vervolgens op maat in het kaakbot worden geplaatst. Of misschien zelfs — wat een idee — direct in de mond van een patiënt laten groeien. Natuurlijk, het onderzoek staat nog aan het begin — maar de mogelijkheden zijn ongekend.
Regeneratieve tandheelkunde — de toekomst in Nederland?
De innovaties van het King’s College zijn slechts één kant van het verhaal. Aan de andere kant van de wereld, in Japan, rolt het Universitair Ziekenhuis van Kyoto een klinische proef uit met een baanbrekend medicijn dat de groei van nieuwe tanden stimuleert zonder operatie. Het blokkeert namelijk eiwitten die de ontwikkeling van extra tanden in ons volwassen leven verhinderen.
De eerste resultaten zijn veelbelovend. Dertig volwassen Japanners zonder kies krijgen het medicijn toegediend — en met een beetje geluk dus binnenkort ook een “derde gebit”! Er wordt al gekeken naar toepassing bij kinderen met een ontbrekend melkgebit door genetische omstandigheden (anodontie).
Als dit medicijn doorgang vindt, kan het voor 2030 op de markt verschijnen. Zeg maar dag tegen complexe bruggen, implantaten en alle moeite die hoort bij traditioneel tandartsbezoek — het lijf lost het simpelweg zelf op.
Wat betekent dit voor u?
- Minder pijnlijke behandelingen — operaties worden mogelijk overbodig
- Langdurige, natuurlijke oplossingen voor tandverlies
- Meer grip op uw eigen gezondheid — wie wil er niet een “reserve”-tand?
Dit alles klinkt misschien als toekomstmuziek, maar in 2025 is het dichterbij dan men denkt. Uw tandarts in Rotterdam bekijkt deze innovaties met grote belangstelling. En ook in Amsterdam-Zuid zal straks de vraag klinken: kiest u voor een kunstmatige tand, of laat u die liever door uzelf laten groeien?
Mijn tip: Houd de ontwikkelingen in de gaten!
Voor nu geldt nog: poetsen, flossen en regelmatig bij tandartspraktijken zoals CDC Complete Tandzorg of Lassus, liefst met een beetje Hollandse nuchterheid. Binnen een paar jaar — maximaal een decennium? — kan nieuwe technologie uw totaalbeeld van tandzorg veranderen. Geloof mij, zelfs die gebroken kies na een stroopwafel op Koningsdag kan straks gewoon weer teruggroeien.
Wist u: Uw tandarts van de toekomst wordt misschien een “bio-ingenieur” die net zo handig omgaat met cellen als met boren. Kijk gerust een extra keer in de spiegel — u kijkt wellicht naar een gebit dat in uw eigen lijf ooit helemaal kan vernieuwen!