Lake Michigan — een van de vijf iconische Grote Meren in het noorden van de VS — staat al decennia bekend om zijn talloze scheepswrakken. Duikers en wetenschappers duiken met plezier in het verleden van gezonken stoomschepen of ontrafelen het raadsel rondom lokale legendes zoals de SS Alpena. Maar wat velen verrast: onder het wateroppervlak liggen ook veel oudere geheimen opgeslagen — sporen uit een tijd waarin deze regio nog niet onder water stond.
Een kilometerlange rij: wie zette die daar neer?
Het klinkt als een scène uit een Netflix-documentaire, maar onderzoekers stuiten al sinds 2007 op dezelfde intrigerende vondst: een lange, kaarsrechte rij van stenen blokken op de bodem, zo’n 12 meter diep in Lake Michigan. De exacte locatie blijft geheim, vooral om plunderaars niet op ideeën te brengen — logisch, want Michigan blijft een paradijs voor schatzoekers. Het bleek een indrukwekkende structuur te zijn: meer dan een kilometer lang, opgebouwd uit talloze stenen van uiteenlopende grootte. Net iets wat je verwacht in Drenthe bij hunebedden, niet op de bodem van een Amerikaans meer.
En de herkomst? Alles wijst erop dat deze formatie 9.000 jaar geleden door mensen is aangelegd — toen de ijskappen van de laatste ijstijd zich net hadden teruggetrokken en deze plek nog gewoon droge grond was. Fascinerend detail: deze stenen zijn ouder dan Stonehenge, ouder dan de piramides van Egypte. we hebben het hier echt over het vérre verleden van Noord-Amerika.
Onderzoekers zijn ondertussen niet de enigen die zo’n fenomeen ontdekken: ook in andere meren rond de Great Lakes zijn vergelijkbare rijen van stenen gespot, mogelijk uit exact dezelfde periode. In het Huronmeer werd een ‘corridor’ van stenen aangetroffen waarvan wordt vermoed dat hij diende om het wild te drijven tijdens de jacht. En wie verder kijkt: ook in de Oostzee werden recente jaren mysterieuze muren blootgelegd, wellicht met dezelfde functie.
Jacht, sterrentelling of toch iets anders?
Waarom zou je duizenden jaren geleden zo’n structuur aanleggen? Over deze vraag wordt druk gespeculeerd. In sommige stenen op de bodem van Lake Michigan treffen archeologen zelfs gravures aan, waaronder een bij benadering herkenbare mastodont — een ijstijd-olifant. Eén theorie: deze ‘stenen muur’ kan een jachtcorridor zijn geweest, een techniek die wereldwijd voorkomt om dieren een bepaalde kant op te sturen.
Maar er is meer. Sommige experts opperen dat deze rij stenen een soort primitieve kalender kon zijn, vergelijkbaar met Stonehenge — waarbij de positie van de zon of ster aan het eind van de rij gebruikt werd om de seizoenen of belangrijke data te markeren. Toch zijn de stenen in Michigan veel minder imposant en minder nauwkeurig gezet, wat directe vergelijking lastig maakt. En zoals dat vaak gaat met prehistorische mysteries: waarschijnlijk komen we er pas achter als iemand per ongeluk een gouden tip vindt.
Wat kunnen we anno 2025 van deze vondst leren?
- Kijk anders naar je eigen omgeving — veel Nederlandse veengebieden, zoals rond de Weerribben, herbergen ook archeologische mysteries.*
- Toon respect voor erfgoed op de bodem; een vondst als deze laat zien hoe weinig we eigenlijk weten van onze prehistorie.
- Of u nu de zomer doorbrengt aan het strand bij Scheveningen of gaat hiken rond de Veluwe — de grond (en zelfs het water) onder onze voeten bevat verhalen waar we alleen maar van kunnen dromen.
Dus de volgende keer dat u langs een plas, meer of zelfs ‘de zee van Marken’ fietst: wie weet wat daar beneden nog ligt. Het avontuur van onze menselijke geschiedenis is nog lang niet afgelopen — zelfs niet in het hart van Michigan.