Diep onder de fundering van een tempel in het noordoosten van Thailand hebben archeologen een opmerkelijk venster naar het verleden geopend. Bij Wat Dhammachaksemaram — bekend om zijn imposante liggende Boeddhabeeld — dook onverwacht een gebarsten aardewerken kruik op. Deze lag meer dan een meter onder de grond en bevatte een verborgen schat.
In de kruik trof men een uitzonderlijke verzameling sieraden van goud, zilver en brons aan. Ze lagen daar minstens 1.300 jaar vrijwel onaangeroerd, zo bevestigde het Thaise Department of Fine Arts kortgeleden. Volgens Archeology Mag, die het nieuws op 9 mei 2025 bracht, stammen de artefacten uit het vergeten tijdperk van het rijk Dvâravatî. Al hoor je zelden over deze periode — het was cruciaal voor de verspreiding van het theravāda-boeddhisme in de regio Zuidoost-Azië.
De vondst was eigenlijk puur toeval. Tijdens het graven voor een nieuw drainagesysteem rond het beroemde zandstenen Boeddhabeeld — dat dateert van rond 657 n.Chr. en met zijn 11 meter lengte de blikvanger van de ruïne is — stuitte men plots op de kruik vol eeuwenoud vakmanschap. De ruïne zelf is tegenwoordig ingericht als bescheiden museum.
Het archeologenteam vond naast ringen en zilveren oorbellen ook een zeldzaam paar bronzen oorhangers met een spiraalmotief. van de heilige sfeer en de nauwgezette plaatsing van de voorwerpen, wordt vermoed dat het offertjes waren — vrome geschenken aan Boeddha, bewust achtergelaten onder het religieuze bouwwerk.
Een mediterende Boeddha springt eruit
Toen het team dieper groef, kwamen er nog drie buitengewoon verfijnde objecten aan het licht. Elk gemaakt van flinterdun bladgoud of een legering van lood en tin. Blikvanger: een Boeddha-figuur in lotushouding, mediterend, en met het iconische Vitarka Mudra-gebaar — symbool van onderricht en wijsheid.
Dit religieuze miniatuurstukje, pakweg 8 bij 12 centimeter, belichaamt de klassieke Dvâravatî-stijl: krulhaar, wijde aureool, langwerpige oren en een fraai gedrapeerde mantel over één schouder. Er zit een gaatje in de top — zou het als talisman zijn gedragen, of hing het tijdens rituelen in de tempel?
Het tweede reliëf, weliswaar deels beschadigd, toont een Boeddha die wordt geflankeerd door twee kleinere figuren. Een daarvan wordt gezien als Phra Phrom — zeg maar de Thaise draai aan de hindoegod Brahmā, die je ook in tempels in Den Haag zo nu en dan tegenkomt.
Onderzoek gaande
Het laatste artefact — gevonden achter het hoofd van het Boeddhabeeld — bestaat uit drie metalen platen, nauwgezet op elkaar gelegd en verzegeld met een dun laagje mortel. Zo’n opbouw duidt op een specifiek ritueel gebruik, mogelijk in het kader van een inwijding van de tempel. Alles wijst erop dat er destijds een levendige, goed georganiseerde religieus leven rond de tempel plaatsvond — het Dvâravatî-tijdperk herleeft onder je neus.
De opgegraven stukken liggen nu in Phimai voor diepgaander onderzoek, aldus Archeology Mag. Naast de sierlijke hand van toenmalige goud- en zilversmeden, getuigt de schat vooral van de intense spirituele en artistieke uitwisseling die al sinds de 8e eeuw in Zuidoost-Azië plaatsvond. Toch bijzonder hoe een vergeten kruik in 2025 ineens antwoorden biedt op vragen waarvan velen hier in Nederland misschien niet eens wisten dat ze bestonden. Mocht je ooit in Nakhon Ratchasima zijn — of in de musea van Amsterdam, hou je ogen open voor een glimp van het gouden verleden van Thailand.