In 2001 introduceerde Apple een schroefje dat anno 2025 nog altijd in iPhones, iPads en Macs zit. Misschien spot u ’m zelfs op de achterkant van een Android-smartphone—en ja, meestal zonder te weten waarom. Het begon allemaal in 2001: de eerste iPod rolde van de band met deze schroef en niemand buiten Apple en haar leveranciers had het juiste schroevendraaiertje. Dus moesten hobbyisten aan de slag met reverse-engineering, typisch Nederlands: niet lullen maar poetsen.
Pentalobe-schroeven — Apple-adepten kennen ze als ‘pentalobes’ — zijn inmiddels geëvolueerd tot een hoeksteen van Apple’s productieproces én reparatiebeleid. Het gaat hier allang niet meer om een simpel schroefje, maar om een strategische zet: u mag zelf niets openschroeven. Tenminste, zo was het bedoeld. Maar werkt dat nog steeds, nu in 2025?
Een schroef die alles veranderde
Op 23 oktober 2001 hield Steve Jobs de allereerste iPod trots omhoog: 1.000 liedjes in je zak — het leek onmogelijk toen, maar het werd iconisch. Maar niemand tuurde tijdens die presentatie in het binnenste van het apparaat. Daar, bijna onzichtbaar, zaten toen al pentalobe-schroeven. Hun taak? Het minuscule Toshiba-harddiskje stevig vastzetten. Dat was de eerste bekende toepassing, en Apple was er als de kippen bij om deze innovatie verder te verspreiden.
Leuk detail: de precieze oorsprong van de pentalobe is nog steeds niet bekend. Geen octrooi van Apple, Toshiba of een andere techgigant. In ieder geval: Apple adopteerde het ding snel, en sindsdien spreekt men in tech-kringen bijna met ontzag over de ‘pentalobe’.
Het ontwerp is uniek: vijf ‘lobben’ — waar de populaire Torx-schroeven er zes hebben. Die stervorm is niet alleen design-grapje: u heeft er specifieke tools voor nodig. Die waren rond de eeuwwisseling nauwelijks te vinden in Europa; nu verkoopt zelfs de Gamma in Amsterdam een pentalobe-draaier.
Vanaf het MacBook Pro-model van 2009 werden de pentalobe-schroeven zichtbaar aan de buitenzijde van veel Apple-apparaten. De strategie — voorkom dat u, of ongeautoriseerde reparateurs, lekker zelf uw device uit elkaar haalt. Niet alleen Apple deed dit hoor: ook merken als Huawei (denk aan de iconische P9) en Meizu stapten op het pentalobe-pad.
En toch — met de komst van de iPhone 4 in 2010 was het hek van de dam. Tientallen gereedschapsmerken sprongen in het gat. In 2025 is het openen van uw iPhone een paar euro en wat geduld: poef, open is ie. De pentalobe blijft een drempel, maar geen onneembare muur. Zeker niet in Nederland, waar het ‘Right to Repair’ inmiddels wettelijk is verankerd. Menig Haarlemmer zet nu zelf zijn batterij erin.
Pentalobe-schroeven en de geopolitiek van Apple
De wereld is veranderd — en Apple past zich aan. Door de aanhoudende handelsspanningen tussen China en de Verenigde Staten moest het bedrijf snel schakelen. Productie buiten China — bijvoorbeeld in India — is aan het groeien. De productie naar Amerika halen? Zelfs Trump z’n plannen leken onrealistisch; het is simpelweg te duur en te complex.
Wist u dat een iPhone uit onderdelen uit meer dan veertig landen bestaat? De logistiek is duizelingwekkend. Maar zelfs het simpele schroefje speelt hier een stille hoofdrol. Apple maakt op jaarbasis meer dan 200 miljoen iPhones; elke iPhone bevat circa 74 schroefjes (ja, we hebben het geteld — tellen gaat sneller dan je denkt, zolang je je koffie niet omstoot).
En — verrassing — die schroeven worden tot de dag van vandaag met de hand aangedraaid. Geen hippe robotarmen, maar gewoon medewerkers bij Foxconn, Pegatron of een andere productiepartner. Volgens het Financial Times blijkt mankracht hier goedkoper dan automatisering. En daarom blijft Apple grotendeels produceren in Azië.
In Nederland hoor je zelden iemand dagdromen over het indraaien van 74 schroeven per uur, dag in dag uit. Die arbeidsmarkt is er simpelweg niet. Dus ja, de schroef vormt een minuscuul, maar onmisbaar onderdeel van Apple’s internationale strategie. Omdat niet alle innovatie in Cupertino ontstaat — soms juist op de productielijn.
Wat betekent dit voor u?
- Zelf repareren is mogelijk: met de juiste schroevendraaier en een beetje lef. Sinds de ‘Right to Repair’-wetgeving hoeft u echt niet meer alles door Apple te laten doen.
- Pentalobe is onderdeel van een groter plaatje: een slimme manier van Apple om controle te houden, maar geen ondoordringbare barrière meer.
- Lokaal gereedschap: Ook bij de HEMA of bij coolblue.nl vindt u tegenwoordig pentalobe-sets. Voor een paar tientjes is uw toolkit compleet.
- Let op bij goedkopere merken: niet alleen Apple, maar ook goedkope Chinese smartphones kunnen tegenwoordig pentalobe-schroeven bevatten.
De moraal van het verhaal? Die kleine schroef zegt veel over Apple’s cultuur: nergens aan het toeval overlaten, alles strak controleren — en soms de consument een beetje dwarszitten. Maar innovatie betekent óók: de barrière voor anderen verhogen. En gelukkig voor ons: met de juiste tools krijgen we ’m open — in 2025 misschien wel sneller dan ooit.