Diep in het hart van het Udzungwa-gebergte in Tanzania deden botanici onlangs een bijzondere ontdekking: een nieuwe soort tropische boom, de Tessmannia princeps. Deze reus onder de bomen — tot wel 40 meter hoog — werd al in 2019 opgemerkt, maar pas onlangs officieel als soort erkend.
Het onderzoek stond onder leiding van de Italiaanse botanicus Andrea Bianchi, samen met lokale experts Aloyce en Ruben Mwakisoma. Hun bevindingen zijn op z’n zachtst gezegd indrukwekkend: sommige van deze bomen zijn naar schatting tussen de 2.000 en 3.000 jaar oud. De exacte leeftijd wordt binnenkort bepaald via radiokoolstofdatering — dat is nog even afwachten.
Wat maakt de Tessmannia princeps zo bijzonder?
De naam Tessmannia princeps is niet zomaar gekozen — ‘princeps’ betekent in het Latijn de machtigste. en eerlijk: met zijn hoge kroon, stevige wortel-structuren en grijzige schors maakt deze boom meteen indruk in het bos. In tegenstelling tot zijn West-Afrikaanse neven is deze soort puur Tanzaniaans. Je vindt hem alleen in twee beschermde natuurreservaten: Boma la Mzinga en Uluti. Het schokkende? Er zijn naar schatting maar duizend volwassen exemplaren. Daarmee is dit een van de meest kwetsbare bomen in de regio.
Meters hoog en duizenden jaren oud
Hoe overleeft zo’n boom zo lang? Het geheim zit in het extreem trage groeitempo. Onderzoekers telden tussen de 12 en 15 jaarringen per centimeter bij een omgevallen boom. Omgerekend zou dat de oudste exemplaren wel eens echt 3.000 jaar oud kunnen maken, al blijft radiokoolstofonderzoek hier cruciaal.
De ontdekking van de Tessmannia princeps zet het Udzungwa-gebergte opnieuw op de kaart als hotspot voor biodiversiteit. Dit gebied is een broedplaats voor unieke planten en dieren — veel soorten zijn alleen hier te vinden. Het behouden van deze bossen is dus niet alleen een lokale kwestie, maar essentieel voor het wereldwijd beschermen van zeldzame flora zoals de T. princeps. En wie weet: er groeien hier misschien nog meer natuurlijke ‘oudjes’ waar we nog nooit van gehoord hebben.
Waarom zou dit u interesseren?
- Een unieke reus — Van deze boomsoort lopen er waarschijnlijk minder rond dan er Neushoorns in Afrika zijn;
- Langzaam leven is overleven — de extreme leeftijd heeft alles te maken met het trage groeitempo;
- Bescherming nodig — zonder natuurbescherming verdwijnt bijzonder leven als de T. princeps misschien wel definitief;
- Een wandeling waard — wie het avontuur zoekt, vindt in Udzungwa niet alleen watervallen, maar misschien ook een glimp van deze levende legende.
Zelf hoop ik stiekem dat we in onze Nederlandse bossen ook eens zo’n oeroude verrassing ontdekken. Maar tot die tijd: vergeet niet hoe bijzonder zelfs bomen aan de andere kant van de wereld kunnen zijn — en deel zo’n ontdekking vooral met je vrienden. want een beetje botanische kennis mag best viral gaan.