PFAS komen we overal tegen — van je kookgerei tot snackverpakkingen. Maar hun aanwezigheid in ons drinkwater blijft een hot topic in Nederland. Er zijn gelukkig oplossingen om onze blootstelling te beperken. Wetenschappers presenteren nu een vondst die opvallend veelbelovend is.
PFAS: wat zijn het en waarom zijn ze zo hardnekkig?
De PFAS — voluit per- en polyfluoralkylstoffen — zijn berucht als “eeuwige chemicaliën”. Ze zitten echt overal: van regenjassen bij WE tot je favoriete afhaalbeker van Albert Heijn. Het probleem? ze breken nauwelijks af en kunnen zich ophopen in het menselijk lichaam. Deskundigen wijzen op serieuze gezondheidsrisico’s, van leverproblemen tot mogelijke hormoonverstoringen.
IJzerpoeder werkt 26 keer effectiever dan actieve kool
Tot nu toe vertrouwen veel huishoudens op actieve koolfilters om PFAS uit hun kraanwater te halen — een bekende aanpak bij merken als Brita en Doulton. Hierbij worden de minuscule PFAS-deeltjes ‘gevangen’ in het poreuze filter.
Nieuw onderzoek van het Stevens Institute of Technology (VS), verschenen in Environmental Science & Technology, laat echter zien: ijzerpoeder is per vierkante millimeter zo’n 26 keer krachtiger voor het binden van PFAS, en dan vooral PFOS (een beruchte PFAS-soort).
Da’s een opvallend verschil — zeker als je je bedenkt dat PFAS met reguliere filters lang niet volledig verdwijnt. Veel systemen halen maximaal 75%, maar bij strengere Europese normen is dat soms niet genoeg.
Hoe werkt ijzerpoeder precies?
Het geheim zit in de chemische structuur. IJzerpoeder biedt nog meer “grijpvlak” voor de PFOS-moleculen dan de poriën van actieve kool. En ja, zelfs als het ijzer een beetje roest in contact met water, blijft het verrassend effectief.
- Voordelen: Goedkoper dan actieve kool, makkelijk te verkrijgen (zelfs bij Praxis), en milieuvriendelijker.
- Nadelen: De technologie moet nog verder uitgewerkt worden voor grootschalig toepassingen en het werkt (nog) het beste op één specifieke PFAS-variant.
Wat betekent dit voor Nederland?
Met de voortdurende PFAS-discussies langs de Maas en Rijn klinkt dit nieuws als muziek in de oren voor iedereen die filtert via een kraanfilter of tafelkan. Je zou in de toekomst kunnen kiezen voor een simpel zakje ijzerpoeder — denk aan een cartridge — naast je standaardfilter. Sommige lokale waterbedrijven, zoals Waternet en Evides, houden de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten.
Het belangrijkste: deze vondst kan de norm voor schone drinkwaterfiltering flink verhogen, zonder dat je portemonnee eronder lijdt. een kleine kanttekening is er wel: het is nog wachten op grootschalige testen en een stukje nieuwe regelgeving.
Waarom is het nu hét moment voor innovatie?
- PFAS komen veel voor in de Nederlandse bodem en rivieren — van Schiphol tot Brabant.
- Consumenten worden kritischer over drinkwaterkwaliteit, mede door mediaberichten en social media (#PFASalarm).
- Nieuwe filters die betaalbaar én effectief zijn, bieden directe voordelen voor gezinnen en horeca.
Zelf iets doen tegen PFAS? Praktische tips
- Gebruik een filter met actieve kool — en wissel deze regelmatig.
- Let op producten met waterafstotende coatings. Minder is vaak beter.
- Blijf op de hoogte van de innovaties. Waterbedrijven publiceren updates — en soms kun je zelf meedoen aan pilots.
- Voor wie avontuurlijk is: ijzerpoeder is in laboratoriumwinkels (en soms zelfs bij grote webshops) te bestellen, maar raadpleeg altijd lokale voorschriften voor waterzuivering.
Tot slot
De zoektocht naar schoon water is in 2025 urgenter dan ooit. Wie weet staat die revolutionaire PFAS-filter binnenkort gewoon in je keukenkastje. En laten we eerlijk zijn: een simpel beetje ijzer kan zomaar dé doorbraak zijn waar we op hoopten.