We schrijven 2025, en wat is een jaar zonder groot nieuws uit het oude Egypte? Een team van archeologen heeft na meer dan een eeuw weer een koninklijk graf gevonden — en dit zet de hele wereld van de egyptologie op zijn kop. Het graf, diep verborgen in de Westelijke Valleien bij Thebe, bleek het laatste rustplaats van farao Thoetmosis II (Tutmose II) te zijn, een naam die velen tot nu toe slechts uit vage kronieken kenden.
De vondst: waarom juist nú de wereld geschokt is
De vondst deed stof opwaaien in zowel Leiden als Caïro: sinds de ontdekking van Toetanchamon in 1922 was het niet meer gelukt het graf van een onbekende farao op te sporen. Oorspronkelijk dachten onderzoekers – van de New Kingdom Research Foundation en het Egyptische ministerie — dat ze op zoek waren naar het graf van een koninklijke echtgenote. maar de monumentale trappen en muurschilderingen met scènes uit het Amduat, een dodenboek exclusief voor farao’s, verrieden dat hier iemand heel anders lag. En ja hoor: inscripties bevestigden de naam van Thoetmosis II, precies waar niemand meer op hoopte.
Waarom deze vondst van Thoetmosis II zo’n gamechanger is
- Verdwenen op de kaart: Eeuwenlang wist niemand waar Thoetmosis II eigenlijk begraven lag. Men vermoedde het graf dichter bij de Vallei der Koningen, niet in deze ‘verloren’ vallei. Dat maakt werkelijk alle archeologische kaarten van de regio weer spannend.
- Nederlandse connectie: Nederlandse archeologen, onder meer van de Universiteit Leiden, hebben nauw samengewerkt met het team en publiceren nu met trots hun eerste bevindingen — leuk detail voor wie binnenkort naar het Rijksmuseum van Oudheden gaat.
De met fragmenten van albast bedekte graven, compleet met de namen van Thoetmosis II én zijn beroemde vrouw Hatsjepsoet, geven letterlijk opnieuw kleur aan een tijd die tot nu toe voornamelijk uit mythen bestond. Volgens onderzoekers is het zelfs waarschijnlijk dat een overstroming het originele graf zwaar heeft beschadigd — wat meteen verklaart waarom het zo lang ‘zoek’ was.
Wie was Thoetmosis II: schaduwkoning van een dynastie
Deze farao regeerde ongeveer tussen 1493 en 1479 v.Chr. – midden in de glorietijd van de 18e dynastie. Getrouwd met Hatsjepsoet (de legendarische vrouwelijke farao) en vader van Thoetmosis III, stond hij qua PR altijd een beetje in de schaduw. Toch, zo blijkt nu, was zijn rol als verbindende schakel tussen twee Egyptische ‘superstars’ waarschijnlijk doorslaggevend.
Machtiger dan Ramses II? Wat experts denken
Op het eerste gezicht is Thoetmosis II één van die farao’s die zelden de voorkant van de studieboeken haalt. Maar let op: veel historici stellen tegenwoordig dat zijn positie en dynastieke netwerk hem minstens even machtig maakten als Ramses II. Niet voor niets wordt hij nu al door archeo-journalisten de ‘Napoleon van Egypte’ genoemd — zijn nalatenschap effende het pad voor een bloeiperiode die Egypte domineerde.
Dankzij deze ontdekking – en de inzichten die straks volgen uit de nog ontrafelde Amduat-inscripties – weet u straks misschien net iets meer over Thoetmosis II dan uw geschiedenisdocent van vroeger. Het is hét moment om, als u er ooit van droomde, die reis naar Luxor of even naar het RMO in Leiden te plannen. U zult zien: mysterieuze farao’s blijven altijd een tikje magisch.
Handige weetjes en tips voor Egypte-liefhebbers
- Plan uw bezoek slim: de Westelijke Valleien zijn niet altijd toegankelijk voor toeristen. Check dus ruim van tevoren bij het Egyptisch ministerie van Toerisme.
- Enthousiast geraakt? Blijf nieuwe vondsten volgen via platforms als Egypte Tijdschrift of zelfs lokale acties bij boekenwinkels als Scheltema Amsterdam — in 2025 worden regelmatig specials gepubliceerd!
- Voor wie net als ik soms een halve spellingfout in graf-namen over het hoofd ziet: het is Thoetmosis, niet Toetmosis…