Cactussen — ze zijn al jaren dé favoriet van iedereen die houdt van groen zonder gedoe. Stevig, sfeervol en verrassend makkelijk te onderhouden brengen ze een vleugje woestijn naar onze vensterbanken, Amsterdamse balkons of zelfs tuinen in Rotterdam en Nijmegen. Maar wist u dat cactussen vaak veel trager groeien dan eigenlijk mogelijk is? Ik deel vandaag het eenvoudige geheim waar zelfs ervaren kwekers bij zweren.
Dé truc voor een snelgroeiende cactus? Alles draait om drainage
Volgens experts (ik checkte het recent nog bij Intratuin en Tuincentrum Overvecht) draait alles om een punt dat gek genoeg vaak over het hoofd wordt gezien: perfecte drainage. Het maakt weinig uit hoe zorgvuldig u water geeft als het overtollige vocht vervolgens nergens heen kan. Gebruik dus altijd een pot met gaten onderin en ga, als het even kan, voor terracotta of een andere poreuze pot. Dit houdt wortels gezond en zuurstofrijk — en dat merken uw cactussen!
Minstens zo belangrijk is het juiste substraat. Meng grove tuin- of rivierzand met standaard potgrond in gelijke delen en laat die zak bouwzand van de Gamma vooral staan: daar zit vaak zout in, en dat vinden cactussen echt niks. Zo’n luchtig mengsel zorgt dat water makkelijk wegstroomt, zodat wortels niet verzuipen.
Water geven: minder is écht meer
De grootste vijand van uw cactus? Zeker niet te weinig water — maar juist te veel. Deze planten zijn evolutionaire waterreservoirs: ze houden vocht maandenlang vast. Geef pas weer water als de aarde écht helemaal droog is.
Let ook op het seizoen: in het voorjaar voldoet één keer watergeven per 10 tot 12 dagen. In de warme, droge Nederlandse zomer (zeker op een zonnig balkon in Utrecht of Haarlem) mag dat gerust één keer per week. Vanaf de herfst weer terug naar elke 10 dagen. In de winter is één keer per 20 dagen vaak genoeg — of sla zelfs over als het binnen kouder wordt dan 10 °C. Controleer vooral het substraat: voelt het nog vochtig aan? Dan gewoon even wachten met water geven.
Licht en temperatuur: zo blijven cactussen sterk
Cactussen snakken naar licht. Zet ze bij voorkeur op een plek waar ze veel zon pakken, zoals voor een raam op het zuiden of op de vensterbank in Den Haag. Hebben uw planten veel stekels? Die kunnen prima tegen volle zon — maar soorten met een gladde, groene huid houden meer van gefilterd licht of halfschaduw.
Qua temperatuur doen ze het het best tussen de 8 en 25 graden. In de koude maanden mogen ze ‘s nachts lekker koel staan (maar liever niet vlak boven de verwarming van uw stadsappartement). Zomerse hitte is geen probleem, mits u zorgt voor frisse lucht. Kleine tip: in de tuin in Limburg altijd even opletten met felle middagzon — dat kan, vooral in de zomer van 2025 die alweer warmer lijkt dan ooit, schade geven bij gevoelige soorten.
Cactus verpotten: wanneer, waarom en vooral hoe?
Elke twee à drie jaar, of als uw cactus zijn pot uit begint te duwen, is het tijd om te verpotten. Doe dit bij voorkeur in het voorjaar. Trek handschoenen aan — ieders nachtmerrie zijn die venijnige prikken. Na het verpotten: geef de plant een paar dagen rust voordat u weer water geeft, zodat eventuele beschadigingen aan de wortels goed kunnen herstellen.
Wat u verder nog moet weten (en wat vaak vergeten wordt)
- Let op met voeding: cactussen hebben nauwelijks meststof nodig, zeker in de winter niet.
- Ziet u vlekken of schimmel? Vaak komt dit door te veel water of slechte ventilatie.
- Regionale tip: cactussen uit een lokale kwekerij, zoals van Cactuskwekerij van der Linden in Hillegom, zijn vaak al gewend aan het Nederlandse klimaat — ze zijn sterker en gaan langer mee.
Met deze simpele, bijna ouderwetse aanpak maakt u echt het verschil — en oogst u over een jaar een cactus die niet alleen leeft, maar schittert. Zelf ontdek ik elke lente wel weer dat de planten op mijn vensterbank in Utrecht nét even harder groeien als ik de drainage en het licht écht goed regel. Succes!