Het mooie weer is eindelijk terug. tijd voor wandelingen in de tuin, luieren op het gras, en borrels op het terras — maar helaas brengen deze dagen ook weer teken met zich mee. Ze zijn onzichtbaar, geniepig, en kunnen verrassend gevaarlijk zijn: voor wie graag buiten is, blijven teken een geduchte vijand, zeker rondom bosranden en op het platteland. Door de opwarming van de aarde rukt deze plaag steeds verder op, en waakzaamheid is nu nodig in iedere tuin, zelfs in stadsmoestuinen.
Gelukkig hoeft u niet meteen naar chemische sprays te grijpen. Er bestaan namelijk veel vriendelijkere — en eerlijk gezegd, veel mooiere — manieren om teken uit uw tuin te weren: bepaalde planten en bloemen vormen van nature een barrière tegen teken. En een aantal van deze groene helden zijn nog opvallend onbekend, ondanks hun repellerende werking én decoratieve waarde.
Hier ontdekt u vier bescheiden, maar verrassend sterke bloemen die niet alleen teken verjagen, maar uw borders ook nog eens extra charme geven.
Boerenwormkruid: vergeten medicinale krachtpatser voor tuinliefhebbers
Met haar stevige geur, opvallende gele knoopbloemen en makkelijke groeiwijze is boerenwormkruid een echte allrounder. Deze oersterke vaste plant werd vroeger geroemd in de volksgeneeskunde — vooral als wormafdrijvend en insectwerend middel. Nu is ze herontdekt als ideale plant voor onder andere het weren van teken en stekende insecten.
Het scherpe aroma, een beetje als kamfer, maakt boerenwormkruid onaantrekkelijk voor allerlei parasieten, teken voorop. Plant wat pollen langs de rand van uw gazon, rond speelruimtes of bij wandelpaden en u creëert direct een natuurlijke bufferzone.
Maar boerenwormkruid is meer dan een natuurlijke ‘bodyguard’. Ze geeft borders structuur, lokt bestuivers en overleeft moeiteloos droge zomers. Ze zaait zichzelf makkelijk uit, maar wordt zelden echt opdringerig als u haar in toom houdt. Een alleskunner die een plekje verdient in iedere tuin.
Duizendblad: wilde schoonheid met beschermende krachten
Vaak loopt u er zo aan voorbij — maar duizendblad behoort tot de nuttigste én sterkste planten die u in een Nederlandse tuin kunt zetten. Met haar fijngeveerde blad en schermen vol witte, roze of zachroze bloempjes geeft ze borders direct een natuurlijke, luchtige uitstraling.
Toch is haar subtiele schoonheid niet het enige wapenfeit. Duizendblad verspreidt krachtige geurstoffen die veel parasieten, inclusief teken, een stap opzij doen zetten. Ze beïnvloedt als het ware de ‘geurklimaat’ — waardoor insecten in de war raken en uw gezelschap liever mijden. Een rijtje langs de haag, rondom het terras of bij speelplekken: u merkt echt verschil.
Pluspunt: ze groeit haast vanzelf, zelfs op arme, stenige of droge grond. Ze lokt nuttige insecten, zoals zweefvliegen — echte bladluisvreters — en bloeit bovendien de hele zomer door. No-nonsense, mooi én nuttig.
Kattenkruid (nepeta): niet alleen een feest voor poezen
Bij kattenkruid denken veel mensen aan bijzondere taferelen met katten, maar deze plant heeft ook een andere kant. De siervormen van nepeta zijn namelijk uitstekende teken- en insectenverjagers, dankzij het stofje nepetalacton, dat de plant vanzelf aanmaakt.
Deze werkzame stof — verwant aan bepaalde etherische oliën — is een bewezen, veilige en krachtige afweer voor mensen en dieren. Teken moeten niets hebben van de frisse, muntachtige geur en de licht harige stengels.
Daarbovenop is kattenkruid gewoon een schoonheid in elke border. De kleine, blauwe of lavendelkleurige bloemetjes geven een wolkerig effect en het grijsgroene blad steekt prachtig af bij bijvoorbeeld rozen of hoge vaste planten. Op een muurtje, langs een pad of als bodembedekker op een helling: deze plant groeit enthousiast, vraagt amper onderhoud, en bloeït het hele seizoen.
Een robuuste, makkelijke plant, die na het aanplanten goed tegen droogte kan. En als bonus: een bijna eindeloze bloeitijd, zonder moeite.
Dalmatian pyrethrum: de bloem die natuurlijke sprays inspireerde
Deze bloem is een goed bewaard geheim in Nederlandse tuinen, maar verdient echt een kans. Pyrethrum uit Dalmatië — familie van de margriet — werkt als een absoluut natuurlijke insectenstopper. Het geheim? Pyrethrinen, een stofje uit de bloemen, dient wereldwijd als basis voor veel biologische insecticiden.
Als sierplant produceert hij struis gevormde bloemstengels die meteen opvallen, en tegelijk blijft hij hordes van parasieten op afstand. Teken, bladluizen, muggen, vliegen — allemaal ontwijken ze deze bloem waar mogelijk.
Plant pyrethrum in groepjes voor het beste effect. Deze plant past zowel in landelijke borders als in strakke moderne tuinplannen. Hij houdt van doorlaatbare bodem en veel zon, maar kan best wat droogte doorstaan.
Laat de bloemen drogen, en ze zijn zelfs bruikbaar in een eenvoudige huisgemaakte anti-teek-spray. Al volstaat hun aanwezigheid vaak al — deze bloem is gewoon een natuurlijke troef die niet mag ontbreken.