Wetenschap zoekt verklaring voor bizarre vondst in 2025
Soms brengt het leven onverwachte verrassingen — zoals een hamerhaai midden op een golfbaan. Precies dat overkwam een groepje discgolfers in de buurt van de Zuid-Nederlandse kust, niet ver van Zandvoort, dit voorjaar. Wat begon als een gewone sportdag, eindigde met hét gesprek van de dag: hoe komt een Atlantische hamerhaai dood op hole 11 terecht?
Een haai ‘uit het niets’ tijdens discgolf
Terwijl spelers hun schijven richting de basket gooiden, zagen ze plots iets vreemds uit de lucht vallen en met een doffe klap neerkomen vlak naast de fairway. De kopvorm — onmiskenbaar als een T — maakte direct duidelijk dat het een hamerhaai was. De ontdekking leidde tot een golf van verbazing; normaal zie je op deze banen misschien eens een vos of een agressieve meeuw, maar zeeleven hoort hier echt niet thuis.
Wat gebeurde er? Vogel versus roofdier
Het klinkt als iets uit een episode van ‘Freek Vonk in het wild’, maar de meest logische verklaring komt nog wel uit de hoek van de wetenschap. Volgens biologen en vogelkenners is de dader vermoedelijk een visarend (Pandion haliaetus). Deze imposante roofvogels broeden nu volop in Nederland en staan bekend om hun talent om grote vissen — en soms dus haaien! — te grijpen en kilometers te vervoeren.
Getuigen stellen dat het tafereel mogelijk ontstond door “mobbing” — een bekend fenomeen waarbij lokale vogels, zoals kraaien of zelfs kokmeeuwen, samen roofvogels lastigvallen om ze te dwingen hun prooi los te laten. alles wijst erop dat twee opdringerige kraaien de visarend het leven zuur maakten, waarna deze het gevecht opgaf — en zo de hamerhaai op het gras parkeerde.
Was deze haai niet eigenlijk te groot?
De meeste prooien van visarenden zijn brasems, jonge forel of paling — die zelden langer zijn dan 25 centimeter. De gevonden hamerhaai was echter dik 30 centimeter, volgens de lokale dierenambulance uitzonderlijk voor een vogelprooi, maar niet onmogelijk. Zeker in het voorjaar, als jonge haaien dicht onder het strand op voedsel jagen, pakken roofvogels soms wat ze kunnen grijpen.
Ter info: deze kuststrook is de laatste jaren overigens extra interessant voor natuurliefhebbers. Verschillende soorten hamerhaaien, waaronder de bonnethead (Sphyrna tiburo), afgeronde hamerhaai (Sphyrna lewini) en de grote hamerhaai (Sphyrna mokarran), trekken in het voorjaar met het warme zeewater richting Noordzee.
Kan zoiets nóg een keer gebeuren?
Eén van de discgolfers, Jan-Willem Marlo, vat het mooi samen: “Je verwacht in Bloemendaal misschien een loslopende egel of zelfs een marter, maar een haai uit de lucht — die zag niemand aankomen.” Uiteindelijk werd het kadaver gewoon gelaten waar het lag, in de hoop dat de visarend zou terugkomen voor een tweede kans. Overigens zijn dassen, ringslangen en zelfs kleine zilverreigers hier in de buurt geen ongewoon zicht tijdens het golfen — maar dit was voor iedereen een primeur.
Wat kunnen we hiervan leren?
- De Nederlandse natuur zit vol verrassingen — houdt altijd je ogen open, zelfs op plekken waar je ’t niet verwacht
- Roofvogels zijn krachtiger (en opportunistischer) dan we soms beseffen
- Ook dode dieren kunnen bijdragen aan je mooiste natuurmoment van het jaar
Of de visarend zijn maaltijd ooit heeft opgehaald — daarover zwijgen de annalen. Wat blijft: onder discgolfers en natuurliefhebbers aan de kust gaat dit verhaal voorlopig nog jarenlang rond.