Augustus 2022. Terwijl Tim Cook op de campus in Cupertino zich in stilte voorbereidde op de onthulling van de iPhone 14, rinkelde zijn telefoon ineens. Aan de andere kant van de lijn? Elon Musk, die met zijn karakteristieke directheid een verrassend voorstel deponeerde: “U krijgt 72 uur om te beslissen. Óf u betaalt 5 miljard dollar voor Starlink — óf ik word uw directe concurrent”. Zonder lang na te denken hing Cook op. Musk hield woord, en drie jaar later is de race om satellietconnectiviteit op smartphones een feit, mét splijting van de markt tot gevolg.
Vandaag staan we tegenover een tweedeling: de beperkte satelliet SOS-functie van Apple tegenover Musk’s Direct to Cell. Laatstgenoemde maakt normaal dataverkeer, video’s, WhatsAppen en scrollen op Instagram mogelijk — zelfs vanaf, zeg maar, de A2 bij Breukelen — en niet alleen bij noodgevallen. Ironisch: Apple testte destijds zelf deze aanpak, maar zette toch het mes erin.
De satellietdroom van Apple die (bijna) werkelijkheid werd
Het verhaal van Musk’s ultimatum begint jaren eerder, in de gangen van Cupertino. In 2015, lang voordat wereldwijd satelliet-internet realistisch werd geacht, werkte Apple in stilte samen met Boeing aan een plan genaamd “Project Eagle”. De gedachte: een wereldwijd netwerk van satellieten moest niet alleen iPhones, maar complete huishoudens voorzien van breedbandinternet — direct uit de ruimte.
Het idee was zo Nederlands als het maar kon zijn: kleine, slimme antennes tegen het raam geplakt voor wifi in huis, Apple One-abonnementen die satellietinternet bundelen met iCloud+, misschien wel een nieuwe dienstnaam: Apple Star+. Het leek een gegarandeerde omzetmachine. En laten we eerlijk zijn — realtime internet op je iPhone, waar je ook bent in Limburg of op de Waddeneilanden, spreekt tot de verbeelding.
De radicale visie: geen afhankelijkheid meer van KPN of Ziggo, geen lastige kabels, overal en altijd verbonden. Project Eagle had de hele sector op z’n kop gezet—voor Apple, Starlink én telecomreuzen als T-Mobile.
Waarom Tim Cook toch afhaakte: invloed, angst en controle
Volgens betrouwbare bronnen die recent aan The Information spraakzaam werden, was Tim Cook vooral bang voor het wakker maken van slapende reuzen. Apple is dankzij deals met grote telco’s als VodafoneZiggo en T-Mobile een dominante smartphonemerk in Nederland en wereldwijd. Wat als Apple ineens zonder hen kon — en de telecomproviders daarom iPhones uit hun aanbod gooiden? Dat risico was veel te groot: die samenwerking levert miljarden op aan omzet en marketing.
Daarbij kwam nog iets anders: de angst dat Apple door deze stap als telecomaanbieder beschouwd zou worden door de Amerikaanse overheid. Met alle consequenties van dien — denk aan surveillancedruk, verplichte afluistermogelijkheden, het soort hoofdpijn die Apple liever mijdt. Het klinkt allemaal als het plot van een aflevering “Keuringsdienst van Waarde”, maar het lag dus écht op tafel.
Musk’s alles-of-niets-zet
Fast forward naar 2022. Apple verlegt zijn ambitie: niet langer wereldwijd internet, maar een veilige, beperkte SOS service per satelliet. Veilig. Risicoloos. Tot Elon Musk lucht krijgt van Apple’s plannen: een perfect moment voor een grandioos aanbod met een flinke uitsmijter.
Elon Musk’s deal lag als volgt op tafel:
- Apple betaalt 5 miljard dollar upfront — in ruil voor 18 maanden exclusieve Starlink-toegang.
- Na die periode: 1 miljard dollar per jaar extra.
- Bij weigering start Musk een concurrerende dienst.
- Beslistermijn: exact 72 uur. Geen minuut langer.
Een nogal epische powerplay. Musk wist waarom: Starlink had op dat moment het grootste private satellietnetwerk ter wereld. Wat Apple wilde, wás er al — alleen in handen van Musk, niet van Cupertino. Maar waar anderen wellicht gezwicht waren, kozen Tim Cook en zijn raad van bestuur voor controle en discretie — plus wat minder mediacircus. Ze tekenden een deal met het kleine Globalstar, bekend van onder andere de Nederlandse maritieme communicatie, dat alle voorwaarden van Apple accepteerde en geen grote woorden twitterde.
Musk doet wat hij belooft: directe concurrentie en Nederlandse markt op scherp
Twee weken voor Apple’s iPhone 14-presentatie, trok Musk het doek van zijn nieuwe kaart: een rechtstreekse samenwerking tussen SpaceX en T-Mobile. Zo kan sindsdien iedere gewone smartphone, inclusief iPhones gekocht bij KPN of Mediamarkt, via Starlink sms’en, bellen en surfen — niet alleen bij nood, maar fulltime. Terwijl Apple’s SOS beperkt bleef tot bergwandelaars in de Ardennen, biedt Direct to Cell van Musk nu Instagram op de skipiste, videocalls tijdens de Amstel Gold Race en Google Maps in de duinen rond Schoorl.
Het wrange: wie een iPhone bij T-Mobile heeft, kan gewoon van deze innovatie gebruikmaken. Apple sloeg het aanbod af, maar zijn Nederlandse klanten liften alsnog mee — en het wordt telkens verder uitgerold, eerst in Zuid-Amerika, inmiddels ook in Europa, waarbij Nederland hoog op het lijstje van T-Mobile’s experimenten staat.
Was Tim Cook slim — of toch te voorzichtig?
De volgende Apple Watch Ultra verschijnt nog dit jaar met eigen (beperkte) satellietconnectiviteit. Maar de vraag blijft: was Tim Cook een briljante strateeg of juist te defensief? Als je de geschiedenis van Project Eagle bekijkt, was Apple namelijk al veel eerder dan anderen met deze visie — in 2015 dachten zij al aan een wereldwijd satellietnetwerk, ruim voordat Starlink echt vaart maakte. Met een beetje lef had Apple Ziggo en KPN misschien wel voorgoed buiten spel gezet.
Voor nu heeft Nederland in elk geval een primeur: satellietinternet in je broekzak — niet langer toekomstmuziek, maar gewoon werkelijkheid. En ergens, tussen de kaasmarkt in Alkmaar en de Rotterdamse Zalmhaven, vraagt men zich af: hoeveel heeft deze beslissing Apple gekost — en wat brengt de volgende zet van Musk?