Het is 2025 — en goud lijkt zijn ouderwetse imago eindelijk van zich afgeschud te hebben. Steeds meer centrale banken zien het als dé veilige haven in een tijd waarin geopolitieke spanningen, inflatiegolven en valutaschommelingen elkaar afwisselen. Afgelopen jaar tikte goud de grens van $3.500 per ounce aan. Een record, zelfs op de altijd turbulente grondstoffenmarkt.
Goud voorbij de euro: hoe gebeurde dit?
Onlangs bracht de Europese Centrale Bank (ECB) een rapport uit waar menig econoom even van opkeek. Voor het eerst in de recente geschiedenis is goud belangrijker geworden dan de euro als tweede wereldwijde reserve-activum. Slechts de Amerikaanse dollar blijft baas boven baas (en goed voor 46% van de mondiale reserves). Goud steeg naar 20%, terwijl de euro wat terrein prijs moest geven en uitkwam op 16%.
- Goudreserves bij banken groeien explosief. In 2024 werd er wereldwijd door centrale banken ruim 1.000 ton aan goud gekocht. Dat is twee keer zoveel als het tienjarig gemiddelde tot nu toe.
- De totale goudvoorraad bij centrale banken bedraagt nu zo’n 36.000 ton — niet ver van het record in het Bretton Woods-tijdperk (1965) van 38.000 ton.
Waarom kiezen centrale banken weer massaal voor goud?
Het ECB-rapport noemt vooral twee motieven:
- Risicospreiding – Zo’n tweederde van de banken noemt dit als hoofdreden.
- Bescherming tegen geopolitieke risico’s – Onzekerheden, sinds onder andere de Russische invasie in Oekraïne, spelen hier een grote rol.
Bovendien zoeken landen naar alternatieven voor traditionele grensoverschrijdende betalingen, vooral nu economische allianties sneller veranderen dan ooit.
De uitdagingen voor de euro: crypto, regelgeving en technologische vernieuwing
Toch is het niet alleen goud dat opvalt. Volgens de ECB krijgt de euro ook steeds meer concurrentie — niet alleen van dollar en goud, maar ook van crypto-initiatieven. Europa overweegt versneld werk te maken van de digitale euro, die de Europese betalingsinfrastructuur moet versterken en aantrekkelijk moet maken voor de toekomst.
Europese beleidsmakers — waaronder Piero Cipollone van het ECB-bestuur — benadrukken het belang van:
- doorbreken van barrières in de interne Europese markt om markten dieper en liquider te maken
- investeren in digitale innovatie waaronder het versnellen van de uitrol van een digitale euro
- het bieden van betere oplossingen voor internationale transacties en het versterken van de positie van het eurogebied in de mondiale economie
Euro behoudt zijn plaats als nummer twee
Ondanks alles is de euro wereldwijd nog steeds de tweede belangrijkste munt. In 2024 bleef het gebruik van de euro in internationale transacties stabiel op ongeveer 19-20%, ondanks renteverlagingen, prijsdalingen en geopolitieke schokken. Christine Lagarde, ECB-president, zegt het treffend: “de rechtsstatelijkheid blijft cruciaal voor het behouden en versterken van het wereldwijde vertrouwen in de euro.”
Wist je dit? Goud als houvast tegen inflatie — ook in Buenos Aires
Het unieke is: niet alleen grote spelers, maar ook particuliere spaarders zoeken hun heil in goud. Kijk naar Argentinië, waar het recent versoepelde valutabeleid zorgde voor een ware run op gouden baren en munten. Argentijnen — die voorheen toegang tot dollars nodig hadden — kunnen nu zelfs in termijnen, gewoon in pesos, fysiek goud kopen bij banken als Banco Piano. Een primeur voor kleine spaarders die hun geldwaarde willen beschermen tegen inflatie.
“Iedereen volgt deze hype,” zegt Leonardo Echegoyen, directeur bij Banco Piano. “Mensen willen hun dollars laten renderen en vinden dat tegenwoordig in goud.” Zelf zou ik het geen hype noemen — het is eerder een nuchtere reactie op onzekere tijden. En wie weet: ooit doet de Albert Heijn misschien ook in goud…
Wat kun je hier als Nederlander mee?
- Overweeg goud als onderdeel van je spaar- of beleggingsmix (let op: fysiek goud vraagt om goede beveiliging en opslag!)
- Volg de ontwikkelingen rond de digitale euro — die kan straks je betalingsroutine veranderen
- Blijf je informeren over de positie van de euro wereldwijd. De situatie is fluïde, je voordeel zit soms in timing
Tot slot een waarschijnlijk onbekend feitje: ook onze eigen DNB (De Nederlandsche Bank) heeft de afgelopen jaren zijn goudreserves aangevuld. Saillant detail: een flink deel daarvan ligt gewoon in Amsterdam opgepast, niet alleen verstopt in kluizen in Londen of New York.
Het lijkt erop dat goud, zelfs in 2025, nog altijd veel meer is dan een antieke relikwie. En de strijd om de status van ‘safe haven’ in de mondiale economie zal voorlopig niet verdwijnen.