Door de hele geschiedenis heen heeft de mens zich verwonderd én gevreesd over het einde van de wereld. Oude beschavingen probeerden hemel en aarde te lezen – letterlijk – om signalen van een mogelijk apocalyps te herkennen. Anno 2025 heeft deze onrust een ander gezicht: in plaats van mythische rituelen hebben we de wetenschap. En iconen zoals Stephen Hawking lieten waarschuwingen achter die, hoe angstaanjagend ze ook klinken, puur op data gebaseerd zijn.
De beroemde natuurkundige – in de 21e eeuw net zo’n icoon als Johan Cruijff voor het voetbal – liet niet alleen een erfenis na op het gebied van kosmologie en kwantumfysica. Juist over het lot van de mensheid was zijn boodschap ronduit confronterend. In een van zijn laatste documentaires, “Expeditie naar een Nieuwe Aarde”, deed Hawking een gedurfde voorspelling: De aarde kan voor 2600 onbewoonbaar worden. Hij voorzag dat we – zolang we amusement net zo hard opslurpen als onze hulpbronnen – op weg zijn naar een planeet die verandert in een gigantische vuurbal door opwarming en uitputting.
Stephen Hawkings waarschuwing voor het einde
Wat Hawking zei, was geen wilde speculatie. Zijn waarschuwingen kwamen voort uit echte wetenschappelijke analyses en keiharde trends. Volgens hem groeide de energievraag en wereldbevolking zo hard, dat de aarde een soort oververhit festivalterrein dreigt te worden – alleen zit je niet meer in de Green Room van Paradiso, maar in een oven.
Als we niet radicaal veranderen, voorspelde hij, wordt deze planeet zo vijandig – denk aan temperaturen waarbij je zelfs je fiets niet meer wilt pakken – dat overleven bijna onmogelijk wordt. Niet door één enorme ramp, maar door het langzaam instorten van het ecologisch evenwicht. Geen knal, maar een pijnlijke, onomkeerbare aftakeling.
Klimaatverandering, overconsumptie, vervuiling, biodiversiteitsverlies – het is geen horrorfilm, maar een lijst die nu al in het nieuws voorbij dendert. Hawking waarschuwde zelfs voor een “oncontroleerbaar broeikaseffect” zoals op Venus, waar het 400 graden kan worden. En heel eerlijk: de afgelopen droge zomers in Brabant of die hevige stormen aan de kust zijn signaal genoeg dat klimaatverandering niet ver weg is.
Het gevaar van onze energiehonger
Een ander kernpunt uit Hawkings voorspellingen is het excessieve energieverbruik. We gebruiken de aarde sneller op dan de NS hun treinen kan vullen tijdens De Parade. Blijven we op deze voet doorgaan? Dan raken niet alleen de natuurlijke voorraden op, maar storten ecosystemen en het klimaat – van de Veluwe tot de Amazoneregenwouden – als dominostenen in elkaar.
NASA slaat alarm (maar biedt ook hoop)
Stephen Hawkings waarschuwing is niet bij theorie gebleven. Organisaties zoals NASA nemen inmiddels concrete maatregelen: denk aan wereldwijd klimaatonderzoek en geavanceerde bescherming tegen potentiële dreigingen voor het leven op aarde. NASA werkt inmiddels samen met ESA én Nederlandse techbedrijven (zoals TU Delft en SRON in Leiden) om klimaatgegevens te analyseren en toekomstige rampen te voorkomen.
Daarnaast loopt de speurtocht naar nieuwe planeethuizen op volle toeren. Er zijn Marsmissies, maar kijk ook naar ruimtetelescopen als James Webb: die speuren nu al naar exoplaneten die – misschien ooit – een tweede thuis kunnen worden. Nederlandse ingenieurs helpen trouwens volop mee aan die instrumenten. Zolang we niet alle eieren in één mandje leggen, is de kans groter dat we de volgende grote ramp overleven.
Hawking was altijd stellig: overleven op de lange termijn? Dat kan alleen als de mensheid leert koloniseren buiten deze blauwe knikker. “Wie hier blijft, loopt risico te verdwijnen”, vatte hij het samen. Dit klinkt futuristisch, maar kijkend naar de instabiele geopolitiek, felle bosbranden én AI-ontwikkelingen, is het idee zo gek nog niet.
Waarom deze waarschuwing juist nú relevant is
In tegenstelling tot de dino’s – die door één meteoriet werden weggevaagd – schetste Hawking een scenario waarin meerdere rampen tegelijk samenspannen: klimaatverandering, pandemieën, kernwapenconflicten, op hol geslagen AI of een sociale meltdown. Dit is geen doomdenken, maar een wake-up call: van kind tot CEO moeten we keuzes maken. Klein voorbeeld? Meer kiezen voor groene stroom (check het aanbod van Vandebron of Eneco), minder verspillen, en openstaan voor technologische innovatie.
Wat kunt u zelf doen?
- Verminder uw energieverbruik – van stekker tot slimme thermostaat.
- Kies waar mogelijk voor lokale producten (vraag uw groenteboer eens naar seizoensgroenten uit Noord-Holland of Limburg).
- Volg de ontwikkelingen rondom hernieuwbare energie en ruimtevaart – Nederland speelt op beide terreinen hoger mee dan u denkt!
- Denk na over de impact van AI en technologie: automatisering biedt kansen, maar vraagt ook om kritische keuzes.
Misschien klinkt het eind van de wereld als iets voor latere generaties – maar de keuzes die we nú maken zijn bepalend. De boodschap van Hawking en NASA is helder: we hebben geen tweede aarde om zomaar op over te stappen. Bij elke warme februariweek of uitgestelde trein helpt het om even stil te staan bij de grote vraag: wat laten we achter?