Sinds Pluto in 2006 door de Internationale Astronomische Unie (IAU) tot ‘dwergplaneet’ werd gedegradeerd, zoeken wetenschappers wereldwijd naar nieuwe hemellichamen voorbij Neptunus. Satellieten en telescopen — sneller en scherper dan ooit — speuren het heelal af op zoek naar antwoorden. Ondertussen blijft Elon Musk de grenzen opzoeken met Starship, maar de echte primeur komt nu van veel dichterbij huis.
Een onverwachte ontdekking aan de rand van het zonnestelsel
Het team van de School voor Natuurwetenschappen van het Institute for Advanced Study in New Jersey, onder leiding van Sihao Cheng, heeft recent een verrassende ontdekking gedeeld. Tijdens hun onderzoek, waarbij ze gebruikmaakten van baanbrekende technologie voor galactisch onderzoek, vonden zij een object voorbij Neptunus – op een plek waar tot voor kort alleen theorieën bestonden.
Het object, nu officieel 2017 OF201 genoemd, is opvallend groot. Groot genoeg om het label ‘dwergplaneet’ te verdienen. Volgens de onderzoekers is het bovendien waarschijnlijk niet het enige hemellichaam in die regio. Wat vooral fascinerend is — deze ijskoude buur aan de rand van het zonnestelsel heeft er een kleine 25.000 aardse jaren voor nodig om één rondje om de zon te maken. Stel je dat eens voor.
De rol van oude onderzoeksdata in moderne ontdekkingen
De bevindingen werden meteen doorgestuurd naar het Minor Planet Center van de IAU. Die bevestigden de ontdekking — wat de wereld weer een stukje groter (of misschien wel kleiner) maakt. In het team van Cheng werkten ook Jiaxuan Li en Eritas Yang van Princeton University samen. Met behulp van geavanceerde computermodellen wisten ze de baan van 2017 OF201 nauwkeurig te reconstrueren, mede dankzij oude data uit waarnemingen tussen 2014 en 2018.
Een verre en bijna onzichtbare buur
Waarom duurt het zo lang voordat we zo’n hemellichaam ontdekken? Het antwoord: afstand en techniek. 2017 OF201 bevindt zich zo ver van de aarde dat het slechts 1% van zijn omloop dichtbij genoeg komt om überhaupt gezien te worden. De geschatte diameter — zo’n 700 kilometer — is ruim minder dan die van Pluto (2.377 kilometer), maar de implicaties voor ons begrip van het zonnestelsel zijn enorm. Wie weet wat er nog meer schuilgaat in die extreme uithoeken?
“Er kunnen tientallen, misschien wel honderden van zulke objecten zijn”
De Chinees-Nederlandse connectie in dit onderzoek laat zien dat internationale samenwerking noodzakelijk blijft. De astronomen vermoeden inmiddels dat er misschien tot wel honderd vergelijkbare objecten rondzwerven op vergelijkbare banen. Echt waar: de wetenschappelijke gok is dat deze slechts te ver weg zijn om nu met onze huidige telescopen te zien. Maar de technologie in 2025 — denk aan projecten als ESA’s Euclid en de nieuwe LOFAR-upgrades — maakt het extra spannend.
- Nieuwe ontdekkingen als deze veranderen hoe we ons zonnestelsel begrijpen
- Bestaande data — ook van tien jaar terug — kan onverwacht relevant blijken
- Er wachten nog tientallen dwergplaneten op ontdekking verder dan de Kuipergordel
Praktische tip: Zo volgt u dit wetenschappelijke nieuws
Wilt u echt bijblijven? Kijk dan regelmatig op de websites van de IAU en ESA, of volg lokale planetaria zoals ARTIS Amsterdam. Vaak delen zij het laatste nieuws soms eerder dan NOS.nl — en met meer context voor de liefhebber.
En onthoud: iedere ontdekking begint met een nieuwsgierige blik omhoog, dus neem gerust een kijkje bij Sterrenwacht Sonnenborgh in Utrecht. Je weet maar nooit welk hoofdstuk de volgende nacht schrijft — als je goed genoeg kijkt.