Archeologische resten uit de 2e eeuw onthullen onze voorliefde voor culinaire luxe in het oude Mérida. Tijdens veldwerk in een opvallend rijkdom huis — pal naast het beroemde Amfitheater van Mérida — hebben onderzoekers een indrukwekkende hoeveelheid oesters gevonden. Geloof het of niet: 1800 jaar geleden genoten de inwoners hier al van dit soort delicatessen, in een setting die verdacht veel wegheeft van een Romeinse Airbnb.
Was dit een vroege versie van het hotel zoals we dat kennen?
Het onderzoek speelde zich af in de dienstvertrekken van een imposant wooncomplex. Volgens de huidige hypothese functioneerde het waarschijnlijk als accommodatie voor bezoekers van de naastgelegen spektakels, waaronder het Amfitheater en het theater van Mérida.
Macarena Bustamante-Álvarez, onderzoeker bij de Universiteit van Granada, verklaarde: “We hopen te kunnen aantonen dat deze plek inderdaad een soort toeristisch verblijf was. In Pompeii zien we vergelijkbare inscripties die typisch zijn voor huizen die als herberg dienden.”
Samen met Ana María Bejarro van het Consorcio de Mérida leidt ze het project dat onlangs twee nieuwe kamers blootlegde — beide mogelijk gebruikt voor logies of zelfs toesnede persoonlijke accommodatie.
Dat vermoeden is niet alleen gebaseerd op de toplocatie naast de spektakelgebouwen, maar ook op het formaat van het badcomplex. Zeg nou zelf: zulke grote thermen bouw je niet voor koper poetsen en je dagelijkse gezin — het was echt bedoeld voor publiek gebruik. Mozaïeken met culinaire motieven versterken dat beeld.
Bustamante-Álvarez geeft nog een interessant detail: vorig jaar werd hier een sieraad gevonden met de godin Nemesis — het zinnebeeld van rechtvaardigheid en het geluk van gladiatoren. De kans dat een toeschouwer of deelnemer van het Amfitheater dit droeg is behoorlijk aanzienlijk.
Culinaire decadentie: fine dining van de 2e eeuw
De nieuwste opgravingen brachten een enorme schelpenhoop aan het licht, vooral bestaande uit oesters. Tussen het eind van de 2e en het begin van de 3e eeuw waren deze lekkernijen een statussymbool: absoluut niet voor gewone mensen, en in die tijd misschien wel het equivalent van eten bij een sterrenchef.
De onderzoekers stellen vast dat deze oesters — dankzij strak gecontroleerde luchtvochtigheid — wel tien dagen goed bleven om te eten. Voor transport vanuit de kust naar Mérida (dat, belangrijk detail, niet aan zee ligt) was dat echt een logistieke prestatie.
Alles wijst erop dat deze afvalberg het resultaat was van de bereiding en consumptie van hoogstaande gerechten. Het was pure show: luxe en overvloed als onderdeel van het totale verblijf, direct naast het bruisende Amfitheater.
- Ruim 400 oesters werden er opgegraven — voor de elite, niet voor Jan met de pet.
- Waarschijnlijk kwamen ze uit Andalusië of Portugal — de logistiek en prijs maken duidelijk dat dit alleen bereikbaar was voor de happy few.
- Metalen gereedschap om de schelpen te openen werd ook gevonden. Echt alles voor het perfecte diner.
Waarom deze vondst zo bijzonder is — ook voor ons
Dat toerisme en haute cuisine hand in hand gingen, is dus allesbehalve een trend van de 21e eeuw. Mérida — toen Emerita Augusta — was een bruisend economisch centrum. De inwoners genoten van internationale smaken, net zoals we nu in Amsterdam of Rotterdam zien. Je voelt bijna de sfeer: luxegerechten voorafgaand aan een zinderend gladiatorengevecht.
Eén detail vind ik persoonlijk het mooiste: dat mensen al 1800 jaar geleden klaarblijkelijk bereid waren om heel wat moeite — en geld! — te doen voor bijzondere smaakervaringen.
Dus als u dit weekend weer een lokaal oestertje bestelt in Zandvoort, denk dan even terug aan de Romeinse fijnproevers in Mérida. Cultuur en gastronomie wisselden toen al moeiteloos van elkaar af.
Meer weten of zelf op ontdekking?
- De site van Mérida is open voor publiek — of u nu van geschiedenis of culinaire avonturen houdt.
- Het Archeologisch Museum in Leiden organiseert dit jaar een tentoonstelling rond Romeinse gastronomie — aanrader voor een dagje uit.
- Tip: probeer eens oesters met een Romeins sausje, volgens authentiek recept!