Op 30 maart 2017 veranderde SpaceX de wereld van ruimtevaart definitief. Voor het eerst werd de Europese SES-10-satelliet gelanceerd met een rakettrap die al eerder had gevlogen en — belangrijker — veilig was teruggekeerd dankzij zijn eigen motoren. Vanuit mijn perspectief betekende dit niet minder dan het begin van betaalbaardere toegang tot de ruimte en de opmars van megaconstellaties als Starlink. Acht jaar later is er een tweede raket die hetzelfde kan. Verrassing: ook deze hoort bij SpaceX.
Falcon 9 versus Starship: een nieuw tijdperk
Sinds die historische dag zijn de eerste trappen van de Falcon 9 in totaal 434 keer geland en 404 keer opnieuw gelanceerd. De absolute recordhouder? De booster B1067, die op 13 mei 2025 zijn 28e missie afrondde. Al 17 keer bracht hij Starlink-satellieten naar de ruimte — toch een stukje Hollandse trots, die snelle internetverbindingen waar zelfs in Noord-Brabant mijn nichtje blij mee is.
De spectaculaire opvolger heet Starship, een monster van een raket, ontworpen om helemaal herbruikbaar te zijn. Tot nu toe is het ontwerp daarvan bewezen in de ‘eerste trap’: Super Heavy. Daarmee is SpaceX nu twee keer leverancier van de enige orbitale raketten die weer opstegen na een motorische landing. Zelf blijf ik me verbazen: acht jaar geleden leek dit sciencefiction, nu is het ons dagelijkse realiteit.
Vaarwel Booster 14 — je schreef geschiedenis
De primeur voor de eerste herbruikbare Super Heavy ging naar Booster 14. 16 januari 2025 — zet in je agenda — maakte hij zijn debuut tijdens testvlucht 7 van Starship. Na de separatie landde deze 70 meter hoge reus niet op zee, maar werd zowaar gepakt door de ‘Mechazilla’ vangarmen bij de lanceertoren. Eerlijk is eerlijk, zo’n scène verwacht je bij een film als Space Cowboys, niet op het strand van Boca Chica.
Op 27 mei 2025 vloog hetzelfde booster, compleet gerestaureerd, voor de tweede (en meteen laatste) keer. Alle 33 motoren deden hun werk tijdens de lancering — nou ja, 29 daadwerkelijk. Een derde vlucht was nooit gepland. SpaceX gebruikte het moment om een experimentele ‘separation move’ te testen én een agressiever glidepad bij terugkeer. Dat laatste leverde een explosie op na herstart van 12 motoren boven de Golf van Mexico — SpaceX noemt het zelf ‘snelle hardware recycling’.
Waarom is dit een mijlpaal?
Al werd niet elk doel gehaald tijdens de Starship’s negende test, de herbruikbaarheid van Super Heavy blijft baanbrekend. Nooit eerder werd zo’n grote raket na een vlucht opnieuw gebruikt. En we zitten nu dichter bij nóg goedkopere satellietlanceringen — Starship zal in de toekomst veel meer vracht de ruimte in kunnen brengen dan Falcon 9 (mits SpaceX die fameuze klep weet te fixen).
Toch: volledig hergebruik van de upper stage – de eigenlijke Starship — blijft voorlopig een uitdaging. SpaceX sleutelt nog aan het hitteschild om deze trap óók te kunnen vangen met de toren. Eigenlijk hoopte men op dat succes tijdens vlucht 10, maar iedereen weet: bij ruimtevaart zijn zevenmijlslaarzen eerder uitzondering dan regel.
Honourable mention voor Jeff Bezos
Feitje om mee te nemen naar je volgende Zoom-meeting: alleen Falcon 9 en de eerste trap van Starship (de Super Heavy) zijn ‘orbitale raketten’ die na een actieve, motorische landing weer werden gelanceerd. Het verschil zit ‘m in ‘orbitaal’: de New Shepard van Blue Origin — Jeff Bezos’ speeltje — landde ook propulsief en vloog opnieuw, maar dit model vliegt niet in een baan rond de aarde (hij blijft suborbitaal). Hier in Nederland noemen we dat ‘net niet genoeg punten halen’.
Natuurlijk, medialuw stak Bezos de loftrompet: zijn raket was de eerste, Musk kreeg in 2017 de titel van ’tweede herbruikbare raket’ van Blue Origin. Een grapje, want Falcon 9’s eerste trap haalt officieel geen baan, maar lanceert ‘m wel omhoog voor de tweede trap. Intussen loopt New Glenn, de ‘serieuze’ raket van Bezos, jaren achter op schema — en is een succesvolle landing nog altijd toekomstmuziek.
En als je dacht dat alleen de Amerikaanse tech-giganten meedoen: Rocket Lab uit Nieuw-Zeeland vist haar Electron-raketten na een parachutelanding gewoon op uit zee. NASA deed het destijds met de beroemde vaste brandstofboosters van de space shuttle. Maar deze methodes halen het niet bij de snelheid én compleetheid waarmee SpaceX probeert hun Starship weer kurkdroog terug op het lanceerplatform te krijgen. Wat mij betreft: als 2025 ergens om draait, dan is het wel om ‘hergebruik als nieuwe standaard’ – en dat is een knap staaltje Nederlandse zuinigheid, al komt het idee uit Californië.