In het rustige Engelse graafschap Wiltshire gebeurde begin 2025 iets wat je gerust ‘de archeologische vondst van het jaar’ mag noemen. Paul Gould en Chris Phillips, beiden gepassioneerde leden van de lokale metaaldetectieclub, struikelden onverwacht over een schat die de geschiedenis van de regio herschrijft — en dat dankzij een flinke dosis geduld, een scherpe blik en een flinke portie geluk.
Een vondst uit de Angelse tijd
Het duo was op pad met hun detectoren zoals zovelen in de regio, toen de eerste spectaculaire ontdekking volgde. De vondst bleek niet zomaar een oude ring, zoals Paul even dacht, maar een vergulde band met ingelegde, driehoekige granaatstenen en kleine, verfijnde gouden bolletjes. Uit onderzoek blijkt dat deze objecten ruim 1.400 jaar oud zijn — denk aan de vroege middeleeuwen, de tijd van de Angelsaksen.
Granaat werd destijds overigens veel gebruikt in sieraden van invloedrijke kringen. De National Geographic beschrijft dat deze edelsteen vooral tussen de 6e en 8e eeuw geliefd was bij de Angelsaksen. geen toeval, als je het mij vraagt, dat Gould deze directe link met ons verleden nu in handen heeft.
De raafkop: symboliek, vakmanschap en mysterie
Maar dan het onverwachte. Chris Phillips kreeg via zijn apparaat een duidelijk signaal — wat hij opgroef, deed menig archeoloog en liefhebber watertanden. Voor hem lag een raafkop: niet zomaar eentje, maar rijk versierd, met een granaat als oog, geraffineerde vergulingen langs de verenrand en een gewicht van zo’n 57 gram. Als je goed kijkt, zie je zelfs de uitgewerkte neusgaten in de snavel.
Volgens specialisten van het British Museum zou dit hoofd wel eens deel uitgemaakt kunnen hebben van een ceremonieel drinkhoorn, vergelijkbaar met die uit het beroemde vorstengraf van Sutton Hoo. Dat soort artefacten komen zelden buiten museummuren.
- Symbolische betekenis: De raaf was in de Noord-Europese mythologie verbonden aan Odin — de god van wijsheid en strijd.
- Kunstig handwerk: De filigraan en afwerking tonen een niveau van vakmanschap dat pas recent opnieuw wordt gewaardeerd.
- Nieuwe vragen: Wat deden zulke objecten in Wiltshire? Het zegt iets over handel, migratie en verbondenheid tussen Germaanse stammen.
Het terrein waar de vondsten zijn gedaan, wordt inmiddels onderzocht als mogelijk archeologisch rijksmonument. De juiste eigenaar van het land is door de autoriteiten op de hoogte gebracht — dit soort zaken worden streng gereguleerd in het Verenigd Koninkrijk.
Hoe werkt het ‘Treasure Process’?
In Engeland bestaat een aparte wet — de Treasue Act — die bepaalt dat alle objecten ouder dan 300 jaar en grotendeels uit edelmetaal, officieel als schat moeten worden gemeld. De vondsten gaan eerst door een formele procedure: experts onderzoeken niet alleen authenticiteit, maar ook herkomst en eventuele historische waarde.
Naar verwachting zullen de raafkop en bijhorende sieraden binnenkort getoond worden in het British Museum, nadat het zorgvuldig onderzocht en gedocumenteerd is. een mooi stukje gezamenlijke geschiedenis — en eerlijk gezegd reden om die oude metaaldetector in de schuur weer eens op te laden.
Metaaldetectie in Nederland: kan het ook hier?
Misschien kriebelt het nu wel bij u: zou zoiets ook op de Veluwe of bij Kasteel Doorwerth onder de grond liggen? In Nederland gelden strenge regels — zonder vergunning mag u niet zomaar zoeken. Maar wie weet: die historische bodem heeft nog genoeg geheimen. Al is het maar een fritesspatel uit de jaren ’70, de kick van het onverwachtse blijft goud waard.