Stel je voor: je bent zestien, werkt lange dagen in een kleine mijn ergens diep in de binnenlanden van Sierra Leone, en ineens vind je samen met een vriend iets waar veel volwassenen alleen van durven dromen. Precies dat overkwam Komba Johnbull en Andrew Saffea in het dorp Koyadu. Ze stuitten daar, tussen de roodbruine stenen, plotseling op een enorme diamant — direct naar schatting goed voor ruim 60 miljoen euro.
Van de jungle naar New York: het avontuur van een edelsteen
Nadat ze de diamant aan hun chef hadden gemeld, kwam alles razendsnel in beweging: de steen werd via een lokale pastor, Momoh, aan de overheid overgedragen — en kwam uiteindelijk terecht op het veilingblok in New York. Daar werd hij verkocht voor maar liefst $6,53 miljoen aan Laurence Graff, een sieradenmagnaat die in Nederland vooral bekend is van zijn winkels in Amsterdam en Knokke.
Wat kregen de vinders?
Iedereen droomt van de jackpot, maar wat kregen Komba en Andrew nu echt? Uiteindelijk ontvingen ze allebei “slechts” €67.000 — toeslagen en bonussen niet meegerekend. lokaal gezien, waar het gemiddelde dagloon nog altijd rond de $5 ligt, is dat veel geld. Toch klinkt het wrang als je weet hoeveel de diamant opbracht en wat het had kunnen betekenen voor hun families.
- Komba kocht van zijn deel een huis in Freetown, de hoofdstad. Geen slechte keuze in deze economie.
- Andrew hoopte in Canada te gaan studeren, maar kwam uiteindelijk in een stal terecht, werkzaam in het buitenland.
Een opvallend staartje — en lokale helden
Pastor Momoh, eigenaar van de mijn, verdiende zéker goed aan de vondst. Toch gebruikte hij een deel van zijn opbrengst om een school te bouwen voor de gemeenschap — iets wat nog altijd gesprek van de dag is in Koyadu. Ook stelde hij een deel van het geld beschikbaar voor lokale projecten, een goeie zet als je de situatie kent.
De ethiek van vondsten: eerlijk delen?
De vraag blijft: is het terecht dat de vinders zo’n relatief klein deel ontvingen? In Nederland zou een dergelijk verhaal waarschijnlijk direct tot Kamervragen leiden — en tot felle discussies op Radio 1. Duidelijk is wel: het maatschappelijk debat over grondstoffen, eigendom en verdeling laait ieder jaar opnieuw op, ook als het om Afrikaanse diamanten gaat.
Wat leren we hiervan?
- Blijf altijd goed op de hoogte van lokale regels én gemaakte afspraken voordat je juicht over een grote vondst.
- Zet bescheiden verwachtingen: in landen waar grondstoffen centraal staan, zijn de verdelingsregels zelden in het voordeel van de vinders.
- Realiseer je wat een gemiddelde dagloon of huizenprijs lokaal betekent — geld is relatief.
- En ach, als het je overkomt? Koop liever een huis dan dat je alles inzet op één droom.
Verrassend hoe het leven kan lopen — van een stoffige mijn tot een huis in de hoofdstad, of toch een stal ergens ver weg. En hoe zo’n steen de toekomst van een heel dorp kan veranderen.