Diep in het hart van het voormalige Carpetania, niet ver van Illescas (Toledo), heeft recent archeologisch onderzoek bij El Cerrón voor opschudding gezorgd onder wetenschappers. lange tijd werd aangenomen dat de elite van deze regio amper meetelde binnen het politieke landschap van het oude Iberië. Maar niets blijkt minder waar – een team van archeologen heeft het bewijsmateriaal nog eens minutieus doorgenomen en daarmee het beeld radicaal gewijzigd. De studie, gepubliceerd in Archaeology Magazine, laat zien dat de lokale elite niet slechts toekeek, maar een duidelijke vinger in de pap had toen het mediterrane leven en de handel een ware globalisering doormaakten. een onthulling die onze kijk op de pre-Romeinse machtsverhoudingen in Iberië voorgoed verandert.
De elite beheerste het mediterrane ‘spel’ al vóór de Romeinen
Ooit gold het binnenland van de Spaanse Meseta —de plek van het oude Carpetania, niet ver van de Taag— als politiek slapende regio. Maar dat beeld kan de prullenbak in. In El Cerrón werd recent een spectaculair reliëf van terracotta ontdekt, opgeborgen in een ruimte die volgens de onderzoekers een heiligdom was. Dat er zo’n rijk bewerkt stuk zó ver van zee gevonden is, is ronduit uitzonderlijk.
Het reliëf toont een stoet van strijdwagens, aangevoerd door een griffioen met een lotusbloem in de snavel — een wezen dat in Spanje eigenlijk nauwelijks voorkomt. Daarnaast ziet u menners op paardenwagens en een menselijke figuur met staf of speer. Of het nu om een religieuze rite of om een feest van rijkdom draait, het message is duidelijk: de elite presenteerde zich hier met overtuiging.
De gebruikte stijl is typisch mediterraan — u vindt soortgelijke motieven zelfs in Noord-Italië, honderden kilometers verderop. Zo’n vondst onderstreept dat deze streek destijds sterk betrokken was bij de mediterrane handelsroutes en culturele uitwisseling.
Een reliëf dat vragen oproept én beantwoordt
Hoe groot de impact is? denk mee: dit terracotta reliëf meet 1,35 meter en maakte waarschijnlijk deel uit van een groter altaar, meer dan 2400 jaar oud. Dat zo’n stuk in een mogelijk adellijk huis, of zelfs een heilige tempel, is teruggevonden — het zegt alles over de connecties van Carpetania’s elite met de mediterrane commercie. een stil teken, dat heel wat ruis weghaalt in het gesprek over wie macht en invloed had in Iberië. Volgens experts heeft Carpetania actiever dan gedacht de mediterrane markten en netwerken vooruit geholpen.
Bekijk ook de strategische locatie van het heiligdom: symbolen met overduidelijk mediterrane trekjes duiken juist daar op waar macht werd geëtaleerd. meer dan religie alleen — deze spullen waren haarfijne politieke instrumenten. De elite gebruikte ze bewust, om hun positie te versterken, status te legitimeren en nieuwe verbindingen aan te knopen in een snel veranderende wereld. Carpetania was dus — tegen elk cliché in — geen uithoek maar een speler van formaat in de vorming van de mediterrane cultuur.
Oude mythes moeten overboord
De nieuwste archeologische resultaten dwingen ons om oude ideeën en vooroordelen over ‘achtergestelde’ regio’s bij te stellen, concluderen de onderzoekers. misschien is het tijd dat we voortaan niet alleen naar de kust en centra van macht kijken, maar ook naar vergeten gebieden als Carpetania – daar waar het stille bewijs het luidst klinkt.