Elke verloren diersoort betekent een klap voor de wereldwijde biodiversiteit. We vechten er al jaren voor om kwetsbare soorten te behouden — niet alleen uit principe, maar ook omdat iedere soort een schakel is in een veel groter geheel. Wanneer een zogenaamd verdwenen dier ineens terugkeert, wordt dat meteen een symbool van hoop. In 2025 is het opnieuw gebeurd: een kleine Pacifische vogel verraste iedereen door ineens weer eieren te leggen — en dat voor het eerst sinds de jaren ‘80. Nieuwsgierig over welke vogel het gaat?
Deze vogel legt na veertig jaar weer eieren
De Zoological Society of London (ZSL) maakte onlangs een historische doorbraak bekend in soortbehoud: de Guam-ijsvogel (ook wel sihek genoemd), die sinds 1988 officieel uitgestorven in het wild was, heeft zich voor het eerst weer voortgeplant buiten gevangenschap.
Hoe ging dat precies? Negen vogels — vier vrouwtjes en vijf mannetjes die allemaal in gevangenschap zijn opgegroeid — werden losgelaten op het afgelegen Palmyra Atol. Dit eiland ligt ten zuiden van Hawaï en het natuurgebied wordt beheerd door The Nature Conservancy.
De vogels pasten zich verrassend snel aan. Ze gingen vrijwel direct hun omgeving verkennen, leerden zelf op insecten jagen, en claimden hun eigen territorium. Binnen een paar maanden vormden vier vogels broedpaartjes en begonnen hun eigen nesten te bouwen. De echte doorbraak volgde: ze legden eieren — een feit dat het team onder leiding van prof. John Ewen van het ZSL Institute of Zoology enthousiast bevestigde.
Van uitsterven naar herstel: het verhaal van de sihek
De Guam-ijsvogel (Todiramphus cinnamominus) is oorspronkelijk alleen op het eiland Guam in de westelijke Stille Oceaan te vinden. het ging mis in de jaren ’70 en ’80, toen met een schip per ongeluk de bruine boombraakslang (Boiga irregularis) werd geïntroduceerd. Deze allesvreter had vrijwel meteen een verwoestend effect op de lokale fauna — met de Guam-ijsvogel als een van de eerste slachtoffers.
Toen het aantal vogels daalde tot onder de dertig, werkten natuurbeschermers samen met Amerikaanse dierentuinen. Ze wisten uiteindelijk 29 vogels te vangen en onder te brengen in dierentuinen en opvangcentra, gecoördineerd door de Association of Zoos and Aquariums (AZA).
Sindsdien zorgen experts voortdurend voor deze dieren, in de hoop de soort ooit terug te brengen. Pogingen om ze in Guam zelf uit te zetten mislukten steeds: de slangen bleven het eiland domineren.
Waarom Palmyra Atol dé plek werd voor de Guam-ijsvogel
Palmyra is uniek: er zijn geen roofdieren, het gebied is streng beschermd en het ligt ver buiten de normale scheepvaartroutes. Ideaal dus voor een kwetsbare vogel die een nieuwe start nodig heeft. Het geïsoleerde karakter — je komt er alleen met een boot van de US Fish & Wildlife Service — helpt enorm. De lokale flora en insectenpopulatie vormen bovendien een uitstekend menu voor deze jagende ijsvogel.
Het moment dat de eerste eieren werden ontdekt, voelde als een keerpunt. “Dit is een mijlpaal voor iedereen die zich al tientallen jaren inzet voor deze soort,” aldus John Ewen, hoofd van het herstelprogramma. Op de Rode Lijst van de IUCN staat de vogel officieel nog als uitgestorven in het wild. Maar dankzij deze doorbraak kan daar de komende jaren best verandering in komen.
Een tweede kans voor de natuur
De terugkeer van de Guam-ijsvogel is meer dan een succesverhaal — het is een bewijs dat samenwerking over grenzen heen echt loont. Natuurlijk is het gevaar nog niet geweken. De populatie is klein, en het transport van dieren over oceanen blijft spannend (vraag het de medewerkers van Avifauna maar). Maar het experiment op Palmyra laat zien dat we, door samen te werken en te blijven investeren, zelfs diersoorten op het randje van uitsterven weer perspectief kunnen bieden.
- Praktisch advies: Steun lokale natuurbeschermingsprojecten — bijvoorbeeld van Vogelbescherming Nederland.
- Bezoektip: het Naturalis in Leiden volgt internationaal vogelherstel. Superleerzaam als u zich wilt verdiepen in dit onderwerp!
- als u in de tuin ijsvogels of andere bijzondere vogels spot: meld het bij een lokale natuurgroep; monitoring helpt echt bij bescherming.
Het is zelden dat een uitgestorven gewaande vogel weer tot leven komt — dit nieuws is een reminder dat opgeven nooit een optie hoeft te zijn. Bij ons op de redactie zorgde het in elk geval even voor kippenvel. Misschien ook bij u?